پرورش قارچ
تاریخچه استفاده از قارچ خوراکی
قارچها موجوداتی هستند که از ادوار قدیم با انسان بوده اند. سوابق فسیلی آنها به دوران پر کامبرین و دونین بر میگردد. تاریخ مصرف قارچ های خوراکی بعنوان غذا و دارو به زمانی بسیار دور برمی‌گردد و حتی انسان های نخستین از خواص ویژه قارچ ها اطلاع داشتند. آزتک ها از قارچها بعنوان مواد توهم زا در فالگیری استفاده می‌کردند و قارچ را گوشت خدا God’s flesh می‌نامیدند. نوشابه مستی‌آور سوما نیز چیزی جز عصاره آمانیتا موسکاریای سمی نبوده که از گروه قارچ های کلاهکدار است . اگر تاریخچه تولید قارچهای خوراکی به دقت مورد بررسی قرار گیرد , تاریخی چند هزار ساله را میتوان برای آن قائل شد. پرورش قارچهای خوراکی حدوداً به 20 قرن پیش در ژاپن و چین بر میگردد. کاشت قارچ در گلخانه اولین بار در سوئد در سال 1754 میلادی ابداع شد.
کشور های مختلف جهان با توجه به فرهنگ غذایی در طی سالهای گذشته به نوعی از این محصول ارزشمند برخوردار بوده اند و در حال حاضر , اکثر قریب به اتفاق کشورهای دنیا آن را به عنوان یک محصول کشاورزی و باغی قلمداد و حتی به منظور توسعه هر چه بیشتر تولید و مصرف آن , برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت برای آن قائلند و سالانه هزینه های بسیاری را مصرف آن میسازند . در این میان کشورهای آمریکایی , اروپایی , اسیایی و آفریقایی هر کدام به نوعی نسبت به توسعه همه جانبه آن اقدام و گاهی در بعضی کشورها با توجه به فرهنگ غذایی , میزان قارچها بر دیگران پیشی گرفته و تولید آن گونه خاص , بیشتر است.کشورهایی مانند چین , از 2 هزار سال پیش قارچها را نیز به موازات سایر محصولات کشاورزی پنداشته و در حال حاضر , سالانه چند میلیون تن تولید انواع قارچها را در برنامه های خود دارند . البته در این میان از خواص داروئی و درمانی قارچهای داروئی نیز غافل نمانده و در صنعت داروسازی در کشور مذکور در حد قابل توجهی رونق یافته است به طوری که در مراجعه به پزشکان چینی , انواع داروها از جمله قرص , کپسول , آمپول و…. تجویز میگردد.
البته شایان ذکر است که قارچها به لحاظ بافت فیبری و سلولزی و نیز داشتن پلی ساکاریدهایی در دیواره سلولی شان به عنوان ضد سرطان محسوب میگردند . در این میان می توان به قارچهایی اختصاصا ضد سرطان اشاره کرد مانند قارچهای گاندرما ,آریکولاریاو شیتاکه .
صنایع تبدیلی قارچها نیز امروزه به عنوان یکی از صنعت های روز , مورد توجه خاص قرار گرفته است . صنایع کنسرو سازی , مربا , ترشی و پودر قارچ , از جمله فرآورده های قارچ است که در دنیا از مصرف بالایی نیز برخوردار است. از نکات قابل توجه و تامل دراین صنعت این است که با توجه به تولید بالای ضایعات کشاورزی در اکثر کشورها از جمله ایران, استفاده بهینه از این ضایعات را میتوان نام برد.
اصولا قارچها از ضایعات کشاورزی تولید میگردند.از جمله کاه و کلش گندم , برنج , سویا , آفتابگردان , ذرت , خاک اره, علفهای هرز , گراسها و….
بطوری که میتوان گفت در تولید قارچ از ضایعات کشاورزی و دور ریز که اصولا کشاورزان هزینه و زحماتی برای نابودی آنها باید متحمل شوند میتوان غذای پروتئینی و مقوی تولید کرد که خود این یکی از مزایای عمده این رشته تولیدی است . از سوی دیگر , میتوان به ارزش غذایی قارچها نیز اشاره کرد. این صنعت در کشور ما از حدود 30 سال پیش در حوالی تهران آغاز و به صورت کم و بیش توسعه یافت ولیکن از دهه 60 بدین سو , نوعی از قارچها به نام تکمه ای در کشور به صورتی صنعتی کامل آغاز و دهها واحد تولیدی در کشور پا گرفت . البته در آغاز ارائه محصول به دلیل نو بودن محصول و فرهنگ غذایی خاص ایرانیان , با استقبال خوبی روبرو نشد , ولی با گذشت سه دهه , امروزه از فرهنگ مصرف بالایی برخوردار شده است به طوری که واحدهای تولیدی فعال با ظرفیت کامل , در حال تولید و گسترش آن هستند .
جنبه های اقتصادی قارچ خوراکی
درآمد حاصل از قارچ خوراکی تحت تأثیر عوامل مختلف تولید قرار دارد از جمله سیستم تولید انتخاب شده، نوع ساختمان و مصالح مورد استفاده، میزان پیچیدگی و گرانی ماشین آلات و دستگاههای هوادهی و میزان سرمایه اولیه.
در تولید نهایی قارچ خوراکی هدف نهایی این است که حداقل 70 درصد قارچ درجه یک تولید نمایند.
میزان محصول حاصل از یک تن کمپوست به شرح زیر طبقه بندی می شود:
تولید نامطلوب : کمتر از kg 135 قارچ
تولید ضعیف : حدود kg 135 – 160 قارچ
تولید نسبتاً مطلوب : kg 160 – 180 قارچ
تولید خوب : kg 180- 190 قارچ
تولید عالی : بیش از kg 200 قارچ
چنانچه برداشت پس از رشد کامل قارچ (باز شدن کلاهک) صورت گیرد، حدود 50 درصد افزایش محصول داریم ولی لازم به ذکر است که از نقطه نظر بازارپسندی بشدت کاهش می‌یابد.
مقدمه
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تقاضای مردم بویژه روستانشینان جهت دستیابی فرزندانشان به آموزش وپرورش تشدید گردید در مقابل این تقاضاهای روز افزون آموزش وپرورش از یک سو با محدودیت امکانات و منابع انسانی پراکندگی وکمی جمعیت و گستردگی روستاها مواجه بوده است واز سوی دیگر تعهدات نظام در قبال پاسخگویی به نیازها و لزوم پای بندی به محرومیت زدایی و تحت پوشش کامل آموزش وپرورش کشور با علاقه مندی کامل مصمم شدند در مورد نحوه ی ادامه تحصیل خیل فارغ التحصیلان دوره ی ابتدایی و لزوم توسعه ی آموزش راهنمایی تحصیلی در نقاط روستایی و عشایر با استفاده از مدارس شبانه روزی چاره جویی نماید.
اینکه چرا باید آموزش وپرورش در جامعه ی روستایی مورد توجه بیشتری قرار گیرد دلایل و توجیهات متعددی دارد که به بخشی از انها اشاره می گردد:
الف. آگاهی روزافزون روستانشینان پس از انقلاب شکوهمند اسلامی از یک طرف و لزوم محرومیت زدایی وکاهش فاصله ی شهر وروستااز لحاظ فرصت های آموزشی وشاخص هایی مانند نرخ های گذر تحصیلی دانش اموزان از یک دوره به دوره ی تحصیلی دیگر همواره لزوم برنامه ریزهای آموزشی بیشتر برای فرزندان روستائیان را ایجاب می کند.
ب. توسعه ی اقتصادی اجتماعی فرهنگی روستا منوط به ایجاد فرصت های آموزشی است و تامین و تربیت نیروی انسانی مولد وکار آمد و ماندگار در روستا ها در بخش های مختلف بخصوص و بخش های اموزشی و بهداشتی توجه به توسعه ی مدارس در روستاها را طلب می کند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار …………………………………………….
فصل اول :طرح تحقیق ……………….
موضوع تحقیق……………………………….. الف
معرفی مدارس شبانه روزی …………………………… د
خود اتکایی مدارس راهنمایی تحصیلی شبانه روزی…….. ه
فصل دوم:تاریخچه قارچ
قارچ یک غذای ارزشمند……………………………….. 1
تاریخ ………………………………………….. 5
فصل سوم:کشت وپرورش قارچ صدفی …….. 12
پرورش قارچ صدفی ………………………………… 13
فضای مورد نیاز …………………………………….. 13
محیط ونحوه کشت قارچ صدفی ………………………. 14
بذر زنی …………………………………………. 14
کنترل –دماونور قارچ صدفی ………………………… 15
آبیاری-میزان تولید ………………………………….. 15
کشت در قفسه یا تاقچه……………………………….. 18
کشت در بطری ……………………………………… 18
کشت روی کنده درخت ………………………………. 19
عوامل مهم در کشت قارچ ……………………………. 19
اسپان ………………………………………….. 21
انواع محیط کشت ……………………………………. 21
انواع بستر کشت …………………………………….. 23
شراط محیطی مختلف برای انواع قارچ ………………. 25
شرایط رشد مطلوب برای انواع قارچ ………………… 27
کیت قارچ ………………………………………….. 31
روش نگهداری از قارچ صدفی ………………………. 32
مشکلات احتمالی در پرورش قارچ …………………… 33
فصل چهارم:ارزش اقتصادی تولید قارچ ……. 37
اهداف طرح وسیستم مدیریت در قارچ طلایی ………… 38
کشت-فضاومحیط کاشت قارچ ………………………… 40
بذر زنی …………………………………………. 42
کنترل ودما ………………………………………….. 43
هزینه های تولیدی قارچ صدفی ………………………. 44
کشت قارچ دکمه ای …………………………………. 47
فازهای کمپوست سازی ………………………………. 47
پنجه دوانی-برداشت-نظافت سالن …………………….. 48
براورد هزینه های تولید قارچ دکمه ای ………………. 49
پیش بینی میزان تولید…………………………………. 52
فصل پنجم:پرورش قارچ در منزل ………….. 54
فصل کاشت …………………………………………. 55
اطاق پرورش کاشت …………………………………. 55
نحوه اسکلت بندی ……………………………………. 58
چکیده ی تحقیق ……………………………………… 67
منابع ومآخذ ………………………………………….. 70
طرح خود اتکایی مدارس شبانه روزی (پرورش قارچ)