ضرورت تحقیق
شاید قدری شگفت انگیز باشد، اما زندگی بدون خلاقیت مشکل و طاقت فرساست. اگر از بلندترین مکان زندگی کنونی به گذشته نگاهی بیندازیم، در خواهیم یافت که زندگی کنونی چقدر از نظر امکانات و تجهیزات با گذشته تفاوت دارد.
خلاقیت به عنوان استعدادی قدرتمند در نهاد آدمی از همان دوران کودکی وجود دارد، به قول راجرز (1977) آدمی ذاتا خلاق متولد می‌شود، با این حال خلاقیت در مراحل ابتدایی زندگی تکامل یافته نیست و به همین دلیل نیاز به توجه، هدایت و تربیت است (پیرخایفی 1379)
جامعه برای پیشرفت و توسعه نیاز به کودکان با انگیزه، کنجکاو و خلاق دارد ، همچنین به نوجوانان و جوانانی نیاز دارد که چهره دیگر از آینده ترسیم کنند و به بزرگسالانی نیاز دارد که حامی و سازنده باشند، دستاورد چنین موقعیتی ابتکار و سازندگی است.
فهرست مطالب
مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 1
بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………. 3
ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………….. 4
پیشینه ی تحقیق…………………………………………………………………………………………. 5
تفکر خلاق…………………………………………………………………………………………………. 7
دیدگاه گانیه نسبت به آفرینندگی…………………………………………………………………… 7
ورنون………………………………………………………………………………………………………. 8
مایر………………………………………………………………………………………………………….. 9
ویژگی های افراد خلاق و نوآور…………………………………………………………………… 9
1- سلامت فکر و روان……………………………………………………………………………. 10
2- انعطاف پذیری…………………………………………………………………………………… 11
3- ابتکار……………………………………………………………………………………………….. 12
4- ترجیح دادن پیچیدگی نسبت به سادگی…………………………………………………. 12
مراحل تفکر خلاق…………………………………………………………………………………….. 12
تقویت عناصر انگیزشی خلاقیت………………………………………………………………….. 15
نقش معلم در پرورش خلاقیت……………………………………………………………………. 16
چگونه تفکر خلاق را در خود و دیگران پرورش دهیم؟…………………………………. 18
موانع خلاقیت کدامند؟……………………………………………………………………………….. 19
تعریف بازی…………………………………………………………………………………………….. 22
تاریخچه بازی در دوران زندگی انسانها……………………………………………………… 24
پذیرش خطر و کسب تجربه از راه بازی……………………………………………………… 25
انواع بازی ها…………………………………………………………………………………………… 25
انواع بازی از دیدگاه پیاژه…………………………………………………………………………. 27
فواید بازی………………………………………………………………………………………………. 28
نقش بازی در یادگیری …………………………………………………………………………….. 29
مفهوم راهنمایی……………………………………………………………………………………….. 30
خلاقیت کودک………………………………………………………………………………………….. 30
رابطه بازی با خلاقیت……………………………………………………………………………….. 31
توصیه هایی برای والدین و مربیان…………………………………………………………….. 35
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… 37
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………….. 38
چکیده……………………………………………………………………………………………………… 41
فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………….. 47
فهرست منابع و مآخذ
مقدمه
نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن ، با توجه به پیشرفت جوامع ،همواره دستخوش تغییر وتحول است و تحول آموزشی ، خود معلول تحول اجتماعی وتحول علوم و تکنولوژی است زیرا در یک جامعه ساده ،نیازها ساده و روش ارضای نیازها نیز ساده است .
در چنین جوامعی دایره‌ی آموختنیها گاهی آنچنان محدودند که هر کسی می‌تواند ادعا کند و بگوید :« هر آنچه آموختنی است فرا گرفتم .» ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته ، سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هر چند سال یکبار ، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد می‌شود ، و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی‌مدرسه به میان می‌آورند . بهترین دلیل در دنیای امروز ، با توجه به پیشرفت سریع علوم وتکنولوژی ، نه می‌توان به تمام دانش موجود دست یافت ، و نه می‌توان هر متخصصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی وا داشت.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………
موضوع تحقیق …………………………………………………………………………………………….
فایده ، هدف و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………
فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………
تعریف اصطلاحات ………………………………………………………………………………………
تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………
فصل دوم
پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………
تاریخچه تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………………..
تعلیم و تربیت در جوامع بدوی ……………………………………………………………………..
سنت آفریقایی در تعلیم و تربیت …………………………………………………………………….
پیدایش مدارس …………………………………………………………………………………………..
رابطه‌ی یک جانبه‌ی استاد و شاگرد ………………………………………………………………
سنت آسیایی در تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………
تعلیم و تربیت اسلامی …………………………………………………………………………………..
ظهور عصر جدید …………………………………………………………………………………………
انقلاب صنعتی …………………………………………………………………………………………….
در آستانه‌ی عصر حاضر …………………………………………………………………………….
اوضاع کنونی ……………………………………………………………………………………………..
شیوه تدریس در گذشته ………………………………………………………………………………
ماهیت روش تدریس ……………………………………………………………………………………
عوامل موثر تدریس …………………………………………………………………………………….
1- ویژگی‌های شخصیتی و علمی معلم ……………………………………………………………
الف ) تاثیر شخصیت و رفتار معلم بر فرآیند تدریس ………………………………………..
ب) تاثیر شخصیت علمی معلم بر فرآیند تدریس ……………………………………………….
2- ویژگی‌های شاگردان و تاثیر آن بر فرایند تدریس ……………………………………….
3- تاثیر برنامه و ساخت نظام آموزشی ، بر فرآیند تدریس ………………………………
4- تاثیر فضا و تجهیزات آموزشی بر فرایند تدریس ………………………………………..
روشهای مختلف تدریس ……………………………………………………………………………….
انواع روشهای سنتی تدریس ………………………………………………………………………..
روش حفظ و تکرار ………………………………………………………………………………………
روش سخنرانی …………………………………………………………………………………………..
مراحل اجرای روش سخنرانی ………………………………………………………………………
مرحله‌ی اول : آمادگی برای سخنرانی ……………………………………………………………
مرحله‌ی دوم :مقدمه سخنرانی ……………………………………………………………………..
مرحله‌ی سوم: متن و محتوای سخنرانی ………………………………………………………..
مرحله‌ی چهارم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری …………………………………………………………
روش پرسش و پاسخ ………………………………………………………………………………….
روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است ………………………………………………..
روش نمایشی ………………………………………………………………………………………………
مراحل اجرای روش نمایشی ………………………………………………………………………..
روش ایفای نقش …………………………………………………………………………………………
مراحل اجرای روش ایفای نقش ……………………………………………………………………..
روش گردش علمی ……………………………………………………………………………………….
روش بحث گروهی ……………………………………………………………………………………….
روش آزمایشی …………………………………………………………………………………………..
روشهای تدریس جدید ………………………………………………………………………………….
روشهای آموزش انفرادی ……………………………………………………………………………
آموزش برنامه‌ای (PI) …………………………………………………………………………………
آموزش به وسیله کامپیوتر ( CAI)…………………………………………………………………
آموزش انفرای تجویز شده (IPI)……………………………………………………………………
آموزش انفرادی هدایت شده ( IGE)……………………………………………………………….
بخش دوم :………………………………………………………………………………………………….
تاریخچه‌ی خلاقیت ………………………………………………………………………………………
نوآوری در یونان باستان …………………………………………………………………………….
خلاقیت در قرن نوزدهم ………………………………………………………………………………
خلاقیت در قرن بیستم …………………………………………………………………………………
ابعاد خلاقیت ………………………………………………………………………………………………
نیازهای افراد خلاق …………………………………………………………………………………….
1- نیاز به کنجکاوی ……………………………………………………………………………….
2- نیاز به رقابت ودرگیری بامسایل و مشکلات …………………………………………
3- مسئولیت پذیری ……………………………………………………………………………….
4- نیاز به صداقت و جستجوی حقیقت …………………………………………………….
5- نیاز به تفاوت و استقلال ……………………………………………………………………
نقش معلمان در باروری خلاقیت ……………………………………………………………………
نقش معلم در بارور کردن خلاقیت دانش‌آموزان ……………………………………………..
به 2 مرحله تقسیم می‌شود …………………………………………………………………………..
الف – چگونگی تدریس به روش مشکل‌گشایی …………………………………………………
ب- تفکر خلاق ……………………………………………………………………………………………..
نقش معلم در ایجاد جو مطمئن ودلگرم کننده در کلاس …………………………………….
نقش مدرسه در توسعه خلاقیت دانش آموزان …………………………………………………
راهبردهایی در پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………
عوامل موثردر خلاقیت …………………………………………………………………………………
الف – نقش اطلاعات در خلاقیت ……………………………………………………………………
ب- انگیزش و خلاقیت …………………………………………………………………………………..
پ- خلاقیت ومیزان قبولی از خود ………………………………………………………………….
ت – رابطه محیط اجتماعی و خلاقیت ……………………………………………………………..
نتیجه ………………………………………………………………………………………………………….
روشهای پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………………..
1- تجربه برای ایده جویی سوخت می‌سازد ………………………………………………
2- بازیهای فکری- حل معما و جدول ……………………………………………………….
3- سرگرمیها و هنرهای زیبا …………………………………………………………………..
4- خلاقیت با مطالعه پیشرفت میکند ………………………………………………………….
5- نویسندگی به عنوان یک تمرین خلاقیت …………………………………………………
6- تمرین درحل مسائل ………………………………………………………………………….
عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند…………………………………………………………………….
1- عادات پیشین مانع حل مسائل‌اند ………………………………………………………………
2- دلسرد کردن خود به عنوان یک عامل بازدارنده ………………………………………..
3- کم رویی مانع خلق ایده‌هاست …………………………………………………………………..
4- تشویق ، ایده‌یابیرا پرورش میدهد ……………………………………………………………..
5- نزدیکان بهترین تشویقاند …………………………………………………………………………
فصل سوم …………………………………………………………………………………………………..
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………….
1) موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………….
2) جامعه تحقیق …………………………………………………………………………………….
3) نمونه تحقیق ……………………………………………………………………………………..
4) چگونگی نمونه‌برداری ………………………………………………………………………..
5) توضیح درباره نمونه‌ها ………………………………………………………………………
6) ابزارتحقیق ………………………………………………………………………………………..
7) روش اجرای تحقیق ……………………………………………………………………………
8) ابزار تحقیق ………………………………………………………………………………………
9) تحلیل آماری ……………………………………………………………………………………..
فصل چهارم ……………………………………………………………………………………………
جداول آماری ………………………………………………………………………………………..
جداول آماری …………………………………………………………………………………………
جداول آماری …………………………………………………………………………………………
جدال آماری …………………………………………………………………………………………..
تجزیه و تحلیلهای آماری …………………………………………………………………………
محاسبات آماری توصیفی ………………………………………………………………………..
نتایج ……………………………………………………………………………………………………..
تفسیر ……………………………………………………………………………………………………
فصل پنجم :
خلاصه ………………………………………………………………………………………………….
انواع روش تدریس ………………………………………………………………………………..
روشهای سنتی تدریس …………………………………………………………………………..
روشهای جدید تدریس ……………………………………………………………………………
روش تدریس شاگرد محور ……………………………………………………………………..
روش تدریس معلم محور ………………………………………………………………………..
مشکلات و محدودیتها………………………………………………………………………………
پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….
فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………
فهرست مجلات و نشریات ……………………………………………………………………….
فهرست پایان نامه ………………………………………………………………………………….
فهرست منابع خارجی ……………………………………………………………………………..
ضمائم ……………………………………………………………………………………………………………..
پرسشنامه محقق (جهت سنجش – روش تدریس ) ………………………………………
پرسشنامه خلاقیت …………………………………………………………………………………..
فهرست منابع فارسی
1- اسبورن ، الکس اس ، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت ؛ ترجمه ی دکتر حسن قاسم زاده ، انتشارت نیلوفر تهران ، 1368 .
2- باندی ، جوزف و وایلز ، جان ؛ نظارت در مدیریت ؛ ترجمه ی دکتر محمد رضا بهرنگی ، انتشارات .
3- پیاژه ، ژان ؛ روانشناسی و دانش آموزش ؛ ترجمه ی علیمحمد کاردان ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1367 .
4- تعلیم و تربیت مدرسی ؛ حوزه های علمیه تهران ( فعالیتهای انتشار نشده صدا و سیما ، 1369)
5- خان زاده ، علی ؛ خلاقیت در آموزشگاه ؛ انتشارات تهران 1358 .
6- سلطان زاده ، حسین ؛ تاریخ مدارس ایران ؛ انتشارات دانشگاه آگاه ، تهران ، 1364.
7- شهید ثانی ؛ آداب تعلیم و تربیت در اسلام ؛ ترجمه ی سید محمد باقر حجتی ، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی تهران ، 1369.
مقدمه
نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن ، با توجه به پیشرفت جوامع ،همواره دستخوش تغییر وتحول است و تحول آموزشی ، خود معلول تحول اجتماعی وتحول علوم و تکنولوژی است زیرا در یک جامعه ساده ،نیازها ساده و روش ارضای نیازها نیز ساده است .
در چنین جوامعی دایره‌ی آموختنیها گاهی آنچنان محدودند که هر کسی می‌تواند ادعا کند و بگوید :« هر آنچه آموختنی است فرا گرفتم .» ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته ، سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هر چند سال یکبار ، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد می‌شود ، و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی‌مدرسه به میان می‌آورند . بهترین دلیل در دنیای امروز ، با توجه به پیشرفت سریع علوم وتکنولوژی ، نه می‌توان به تمام دانش موجود دست یافت ، و نه می‌توان هر متخصصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی وا داشت.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………
موضوع تحقیق …………………………………………………………………………………………….
فایده ، هدف و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………
فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………
تعریف اصطلاحات ………………………………………………………………………………………
تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………
فصل دوم
پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………
تاریخچه تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………………..
تعلیم و تربیت در جوامع بدوی ……………………………………………………………………..
سنت آفریقایی در تعلیم و تربیت …………………………………………………………………….
پیدایش مدارس …………………………………………………………………………………………..
رابطه‌ی یک جانبه‌ی استاد و شاگرد ………………………………………………………………
سنت آسیایی در تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………
تعلیم و تربیت اسلامی …………………………………………………………………………………..
ظهور عصر جدید …………………………………………………………………………………………
انقلاب صنعتی …………………………………………………………………………………………….
در آستانه‌ی عصر حاضر …………………………………………………………………………….
اوضاع کنونی ……………………………………………………………………………………………..
شیوه تدریس در گذشته ………………………………………………………………………………
ماهیت روش تدریس ……………………………………………………………………………………
عوامل موثر تدریس …………………………………………………………………………………….
1- ویژگی‌های شخصیتی و علمی معلم ……………………………………………………………
الف ) تاثیر شخصیت و رفتار معلم بر فرآیند تدریس ………………………………………..
ب) تاثیر شخصیت علمی معلم بر فرآیند تدریس ……………………………………………….
2- ویژگی‌های شاگردان و تاثیر آن بر فرایند تدریس ……………………………………….
3- تاثیر برنامه و ساخت نظام آموزشی ، بر فرآیند تدریس ………………………………
4- تاثیر فضا و تجهیزات آموزشی بر فرایند تدریس ………………………………………..
روشهای مختلف تدریس ……………………………………………………………………………….
انواع روشهای سنتی تدریس ………………………………………………………………………..
روش حفظ و تکرار ………………………………………………………………………………………
روش سخنرانی …………………………………………………………………………………………..
مراحل اجرای روش سخنرانی ………………………………………………………………………
مرحله‌ی اول : آمادگی برای سخنرانی ……………………………………………………………
مرحله‌ی دوم :مقدمه سخنرانی ……………………………………………………………………..
مرحله‌ی سوم: متن و محتوای سخنرانی ………………………………………………………..
مرحله‌ی چهارم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری …………………………………………………………
روش پرسش و پاسخ ………………………………………………………………………………….
روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است ………………………………………………..
روش نمایشی ………………………………………………………………………………………………
مراحل اجرای روش نمایشی ………………………………………………………………………..
روش ایفای نقش …………………………………………………………………………………………
مراحل اجرای روش ایفای نقش ……………………………………………………………………..
روش گردش علمی ……………………………………………………………………………………….
روش بحث گروهی ……………………………………………………………………………………….
روش آزمایشی …………………………………………………………………………………………..
روشهای تدریس جدید ………………………………………………………………………………….
روشهای آموزش انفرادی ……………………………………………………………………………
آموزش برنامه‌ای (PI) …………………………………………………………………………………
آموزش به وسیله کامپیوتر ( CAI)…………………………………………………………………
آموزش انفرای تجویز شده (IPI)……………………………………………………………………
آموزش انفرادی هدایت شده ( IGE)……………………………………………………………….
بخش دوم :………………………………………………………………………………………………….
تاریخچه‌ی خلاقیت ………………………………………………………………………………………
نوآوری در یونان باستان …………………………………………………………………………….
خلاقیت در قرن نوزدهم ………………………………………………………………………………
خلاقیت در قرن بیستم …………………………………………………………………………………
ابعاد خلاقیت ………………………………………………………………………………………………
نیازهای افراد خلاق …………………………………………………………………………………….
1- نیاز به کنجکاوی ……………………………………………………………………………….
2- نیاز به رقابت ودرگیری بامسایل و مشکلات …………………………………………
3- مسئولیت پذیری ……………………………………………………………………………….
4- نیاز به صداقت و جستجوی حقیقت …………………………………………………….
5- نیاز به تفاوت و استقلال ……………………………………………………………………
نقش معلمان در باروری خلاقیت ……………………………………………………………………
نقش معلم در بارور کردن خلاقیت دانش‌آموزان ……………………………………………..
به 2 مرحله تقسیم می‌شود …………………………………………………………………………..
الف – چگونگی تدریس به روش مشکل‌گشایی …………………………………………………
ب- تفکر خلاق ……………………………………………………………………………………………..
نقش معلم در ایجاد جو مطمئن ودلگرم کننده در کلاس …………………………………….
نقش مدرسه در توسعه خلاقیت دانش آموزان …………………………………………………
راهبردهایی در پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………
عوامل موثردر خلاقیت …………………………………………………………………………………
الف – نقش اطلاعات در خلاقیت ……………………………………………………………………
ب- انگیزش و خلاقیت …………………………………………………………………………………..
پ- خلاقیت ومیزان قبولی از خود ………………………………………………………………….
ت – رابطه محیط اجتماعی و خلاقیت ……………………………………………………………..
نتیجه ………………………………………………………………………………………………………….
روشهای پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………………..
1- تجربه برای ایده جویی سوخت می‌سازد ………………………………………………
2- بازیهای فکری- حل معما و جدول ……………………………………………………….
3- سرگرمیها و هنرهای زیبا …………………………………………………………………..
4- خلاقیت با مطالعه پیشرفت میکند ………………………………………………………….
5- نویسندگی به عنوان یک تمرین خلاقیت …………………………………………………
6- تمرین درحل مسائل ………………………………………………………………………….
عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند…………………………………………………………………….
1- عادات پیشین مانع حل مسائل‌اند ………………………………………………………………
2- دلسرد کردن خود به عنوان یک عامل بازدارنده ………………………………………..
3- کم رویی مانع خلق ایده‌هاست …………………………………………………………………..
4- تشویق ، ایده‌یابیرا پرورش میدهد ……………………………………………………………..
5- نزدیکان بهترین تشویقاند …………………………………………………………………………
فصل سوم …………………………………………………………………………………………………..
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………….
1) موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………….
2) جامعه تحقیق …………………………………………………………………………………….
3) نمونه تحقیق ……………………………………………………………………………………..
4) چگونگی نمونه‌برداری ………………………………………………………………………..
5) توضیح درباره نمونه‌ها ………………………………………………………………………
6) ابزارتحقیق ………………………………………………………………………………………..
7) روش اجرای تحقیق ……………………………………………………………………………
8) ابزار تحقیق ………………………………………………………………………………………
9) تحلیل آماری ……………………………………………………………………………………..
فصل چهارم ……………………………………………………………………………………………
جداول آماری ………………………………………………………………………………………..
جداول آماری …………………………………………………………………………………………
جداول آماری …………………………………………………………………………………………
جدال آماری …………………………………………………………………………………………..
تجزیه و تحلیلهای آماری …………………………………………………………………………
محاسبات آماری توصیفی ………………………………………………………………………..
نتایج ……………………………………………………………………………………………………..
تفسیر ……………………………………………………………………………………………………
فصل پنجم :
خلاصه ………………………………………………………………………………………………….
انواع روش تدریس ………………………………………………………………………………..
روشهای سنتی تدریس …………………………………………………………………………..
روشهای جدید تدریس ……………………………………………………………………………
روش تدریس شاگرد محور ……………………………………………………………………..
روش تدریس معلم محور ………………………………………………………………………..
مشکلات و محدودیتها………………………………………………………………………………
پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….
فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………
فهرست مجلات و نشریات ……………………………………………………………………….
فهرست پایان نامه ………………………………………………………………………………….
فهرست منابع خارجی ……………………………………………………………………………..
ضمائم ……………………………………………………………………………………………………………..
پرسشنامه محقق (جهت سنجش – روش تدریس ) ………………………………………
پرسشنامه خلاقیت …………………………………………………………………………………..
فهرست منابع فارسی
1- اسبورن ، الکس اس ، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت ؛ ترجمه ی دکتر حسن قاسم زاده ، انتشارت نیلوفر تهران ، 1368 .
2- باندی ، جوزف و وایلز ، جان ؛ نظارت در مدیریت ؛ ترجمه ی دکتر محمد رضا بهرنگی ، انتشارات .
3- پیاژه ، ژان ؛ روانشناسی و دانش آموزش ؛ ترجمه ی علیمحمد کاردان ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1367 .
4- تعلیم و تربیت مدرسی ؛ حوزه های علمیه تهران ( فعالیتهای انتشار نشده صدا و سیما ، 1369)
5- خان زاده ، علی ؛ خلاقیت در آموزشگاه ؛ انتشارات تهران 1358 .
6- سلطان زاده ، حسین ؛ تاریخ مدارس ایران ؛ انتشارات دانشگاه آگاه ، تهران ، 1364.
7- شهید ثانی ؛ آداب تعلیم و تربیت در اسلام ؛ ترجمه ی سید محمد باقر حجتی ، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی تهران ، 1369.
مقدمه
نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن ، با توجه به پیشرفت جوامع ،همواره دستخوش تغییر وتحول است و تحول آموزشی ، خود معلول تحول اجتماعی وتحول علوم و تکنولوژی است زیرا در یک جامعه ساده ،نیازها ساده و روش ارضای نیازها نیز ساده است .
در چنین جوامعی دایره‌ی آموختنیها گاهی آنچنان محدودند که هر کسی می‌تواند ادعا کند و بگوید :« هر آنچه آموختنی است فرا گرفتم .» ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته ، سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هر چند سال یکبار ، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد می‌شود ، و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی‌مدرسه به میان می‌آورند . بهترین دلیل در دنیای امروز ، با توجه به پیشرفت سریع علوم وتکنولوژی ، نه می‌توان به تمام دانش موجود دست یافت ، و نه می‌توان هر متخصصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی وا داشت.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………
موضوع تحقیق …………………………………………………………………………………………….
فایده ، هدف و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………
فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………
تعریف اصطلاحات ………………………………………………………………………………………
تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………
فصل دوم
پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………
تاریخچه تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………………..
تعلیم و تربیت در جوامع بدوی ……………………………………………………………………..
سنت آفریقایی در تعلیم و تربیت …………………………………………………………………….
پیدایش مدارس …………………………………………………………………………………………..
رابطه‌ی یک جانبه‌ی استاد و شاگرد ………………………………………………………………
سنت آسیایی در تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………
تعلیم و تربیت اسلامی …………………………………………………………………………………..
ظهور عصر جدید …………………………………………………………………………………………
انقلاب صنعتی …………………………………………………………………………………………….
در آستانه‌ی عصر حاضر …………………………………………………………………………….
اوضاع کنونی ……………………………………………………………………………………………..
شیوه تدریس در گذشته ………………………………………………………………………………
ماهیت روش تدریس ……………………………………………………………………………………
عوامل موثر تدریس …………………………………………………………………………………….
1- ویژگی‌های شخصیتی و علمی معلم ……………………………………………………………
الف ) تاثیر شخصیت و رفتار معلم بر فرآیند تدریس ………………………………………..
ب) تاثیر شخصیت علمی معلم بر فرآیند تدریس ……………………………………………….
2- ویژگی‌های شاگردان و تاثیر آن بر فرایند تدریس ……………………………………….
3- تاثیر برنامه و ساخت نظام آموزشی ، بر فرآیند تدریس ………………………………
4- تاثیر فضا و تجهیزات آموزشی بر فرایند تدریس ………………………………………..
روشهای مختلف تدریس ……………………………………………………………………………….
انواع روشهای سنتی تدریس ………………………………………………………………………..
روش حفظ و تکرار ………………………………………………………………………………………
روش سخنرانی …………………………………………………………………………………………..
مراحل اجرای روش سخنرانی ………………………………………………………………………
مرحله‌ی اول : آمادگی برای سخنرانی ……………………………………………………………
مرحله‌ی دوم :مقدمه سخنرانی ……………………………………………………………………..
مرحله‌ی سوم: متن و محتوای سخنرانی ………………………………………………………..
مرحله‌ی چهارم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری …………………………………………………………
روش پرسش و پاسخ ………………………………………………………………………………….
روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است ………………………………………………..
روش نمایشی ………………………………………………………………………………………………
مراحل اجرای روش نمایشی ………………………………………………………………………..
روش ایفای نقش …………………………………………………………………………………………
مراحل اجرای روش ایفای نقش ……………………………………………………………………..
روش گردش علمی ……………………………………………………………………………………….
روش بحث گروهی ……………………………………………………………………………………….
روش آزمایشی …………………………………………………………………………………………..
روشهای تدریس جدید ………………………………………………………………………………….
روشهای آموزش انفرادی ……………………………………………………………………………
آموزش برنامه‌ای (PI) …………………………………………………………………………………
آموزش به وسیله کامپیوتر ( CAI)…………………………………………………………………
آموزش انفرای تجویز شده (IPI)……………………………………………………………………
آموزش انفرادی هدایت شده ( IGE)……………………………………………………………….
بخش دوم :………………………………………………………………………………………………….
تاریخچه‌ی خلاقیت ………………………………………………………………………………………
نوآوری در یونان باستان …………………………………………………………………………….
خلاقیت در قرن نوزدهم ………………………………………………………………………………
خلاقیت در قرن بیستم …………………………………………………………………………………
ابعاد خلاقیت ………………………………………………………………………………………………
نیازهای افراد خلاق …………………………………………………………………………………….
1- نیاز به کنجکاوی ……………………………………………………………………………….
2- نیاز به رقابت ودرگیری بامسایل و مشکلات …………………………………………
3- مسئولیت پذیری ……………………………………………………………………………….
4- نیاز به صداقت و جستجوی حقیقت …………………………………………………….
5- نیاز به تفاوت و استقلال ……………………………………………………………………
نقش معلمان در باروری خلاقیت ……………………………………………………………………
نقش معلم در بارور کردن خلاقیت دانش‌آموزان ……………………………………………..
به 2 مرحله تقسیم می‌شود …………………………………………………………………………..
الف – چگونگی تدریس به روش مشکل‌گشایی …………………………………………………
ب- تفکر خلاق ……………………………………………………………………………………………..
نقش معلم در ایجاد جو مطمئن ودلگرم کننده در کلاس …………………………………….
نقش مدرسه در توسعه خلاقیت دانش آموزان …………………………………………………
راهبردهایی در پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………
عوامل موثردر خلاقیت …………………………………………………………………………………
الف – نقش اطلاعات در خلاقیت ……………………………………………………………………
ب- انگیزش و خلاقیت …………………………………………………………………………………..
پ- خلاقیت ومیزان قبولی از خود ………………………………………………………………….
ت – رابطه محیط اجتماعی و خلاقیت ……………………………………………………………..
نتیجه ………………………………………………………………………………………………………….
روشهای پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………………..
1- تجربه برای ایده جویی سوخت می‌سازد ………………………………………………
2- بازیهای فکری- حل معما و جدول ……………………………………………………….
3- سرگرمیها و هنرهای زیبا …………………………………………………………………..
4- خلاقیت با مطالعه پیشرفت میکند ………………………………………………………….
5- نویسندگی به عنوان یک تمرین خلاقیت …………………………………………………
6- تمرین درحل مسائل ………………………………………………………………………….
عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند…………………………………………………………………….
1- عادات پیشین مانع حل مسائل‌اند ………………………………………………………………
2- دلسرد کردن خود به عنوان یک عامل بازدارنده ………………………………………..
3- کم رویی مانع خلق ایده‌هاست …………………………………………………………………..
4- تشویق ، ایده‌یابیرا پرورش میدهد ……………………………………………………………..
5- نزدیکان بهترین تشویقاند …………………………………………………………………………
فصل سوم …………………………………………………………………………………………………..
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………….
1) موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………….
2) جامعه تحقیق …………………………………………………………………………………….
3) نمونه تحقیق ……………………………………………………………………………………..
4) چگونگی نمونه‌برداری ………………………………………………………………………..
5) توضیح درباره نمونه‌ها ………………………………………………………………………
6) ابزارتحقیق ………………………………………………………………………………………..
7) روش اجرای تحقیق ……………………………………………………………………………
8) ابزار تحقیق ………………………………………………………………………………………
9) تحلیل آماری ……………………………………………………………………………………..
فصل چهارم ……………………………………………………………………………………………
جداول آماری ………………………………………………………………………………………..
جداول آماری …………………………………………………………………………………………
جداول آماری …………………………………………………………………………………………
جدال آماری …………………………………………………………………………………………..
تجزیه و تحلیلهای آماری …………………………………………………………………………
محاسبات آماری توصیفی ………………………………………………………………………..
نتایج ……………………………………………………………………………………………………..
تفسیر ……………………………………………………………………………………………………
فصل پنجم :
خلاصه ………………………………………………………………………………………………….
انواع روش تدریس ………………………………………………………………………………..
روشهای سنتی تدریس …………………………………………………………………………..
روشهای جدید تدریس ……………………………………………………………………………
روش تدریس شاگرد محور ……………………………………………………………………..
روش تدریس معلم محور ………………………………………………………………………..
مشکلات و محدودیتها………………………………………………………………………………
پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….
فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………
فهرست مجلات و نشریات ……………………………………………………………………….
فهرست پایان نامه ………………………………………………………………………………….
فهرست منابع خارجی ……………………………………………………………………………..
ضمائم ……………………………………………………………………………………………………………..
پرسشنامه محقق (جهت سنجش – روش تدریس ) ………………………………………
پرسشنامه خلاقیت …………………………………………………………………………………..
فهرست منابع فارسی
1- اسبورن ، الکس اس ، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت ؛ ترجمه ی دکتر حسن قاسم زاده ، انتشارت نیلوفر تهران ، 1368 .
2- باندی ، جوزف و وایلز ، جان ؛ نظارت در مدیریت ؛ ترجمه ی دکتر محمد رضا بهرنگی ، انتشارات .
3- پیاژه ، ژان ؛ روانشناسی و دانش آموزش ؛ ترجمه ی علیمحمد کاردان ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1367 .
4- تعلیم و تربیت مدرسی ؛ حوزه های علمیه تهران ( فعالیتهای انتشار نشده صدا و سیما ، 1369)
5- خان زاده ، علی ؛ خلاقیت در آموزشگاه ؛ انتشارات تهران 1358 .
6- سلطان زاده ، حسین ؛ تاریخ مدارس ایران ؛ انتشارات دانشگاه آگاه ، تهران ، 1364.
7- شهید ثانی ؛ آداب تعلیم و تربیت در اسلام ؛ ترجمه ی سید محمد باقر حجتی ، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی تهران ، 1369.