مقدمه:
با اینکه امروزه مدیریت در دنیای پیچیده و متحول جایگاه اساسی خود را پس از فراز و نشیب های بسیار پیدا کرده است، به نظر میرسد در کشور ما بیان فوق مصداق کامل عینی پیدا نکرده است . مدیریت آموزشی نیز از این امر مستثنی نبوده و هنوز جایگاه واقعی خود را در مفهوم علمی خود باز نیافته است. هنوز هم در موارد بسیاری ،مدیران فعلی آموزشی در نهایت مدیران آموزشی به معنی مجری قوانین و مقررات جاری هستند نه «رهبر آموزشی» و لازمه این کار توجه به مدیریت آموزشی و بها دادن به آن در مفهوم علمی آن است.
از میان انواع مدیریت آموزشی، مدیریت آموزشی در سطح مدارس یکی از با اهمیت ترین و حساس ترین وظایف محسوب میگردد. آموزش در مدرسه انجام می گیرد و کیفیت آموزش و نتایج آن نیز به مدرسه بستگی دارد. لذا نظام آموزشی باید از مدیران توانا، کار آمد و کار آزموده در سطح مدارس برخوردار باشد تا بتواند وظایف خطیر خود را به نحو موثر به انجام برساند، و این امر مستلزم آن است که نظام آموزشی از یک در جهت پرورش و جذب مدیران ماهر و تحصیل کرده گام بردار و از طرف دیگر سیستم انتخاب و انتصاب مدیران آموزشی را طوری طراحی نماید که از طریق مدیران شایسته و کاردان و تحصیل کرده به سمت های مدیریت آموزشی انتخاب کردند.
توجه به وظیفه های خطیر مدارس و تامل در مورد وظایف مدیران آموزشی مدارس بر این امر دلالت دارد که وظیفه مدیران آموزشی در برنامه ریزی آموزشی و اجرای آنها خلاصه نمی شود بلکه ایجاد محیطی مساعد که همکاری موثر افراد را برای رسیدن به اهداف موجب شود، و هدایت و رهبری آموزشی و همچنین سازماندهی و نظارت و کنترل موثر نیز از وظایف اصلی مدیران محسوب میگردد، و انجام این وظایف، مهارت ها و توانایی های خاصی را می طلبد که این مهارت ها و توانائی ها نمی توانند صرفاً از طریق تجربه حاصل شوند و آموزش و کسب آگاهی های لازم علمی در کنار تجربه برای دست یافتن به این توانایی ها و مهارتها لازم و ضروری است.
دانش مدیریت به مدیران کمک می کند تا بتوانند دشواری های کار خود را از طریق مطالعه اصول، نظریه ها و آموزش فنون و روش های سودمند و موثر از میان بردارند و بتوانند به طور موثر از عهده تحولات و پویایی های کار خود برآیند- راه حل های خلاق برای مسائل و مشکلات خود ارائه دهند- منابع مادی و انسانی سازمان آموزشی خودشان را جهت کسب اهداف تعلیم و تربیت، به خوبی بکار گیرند و به اقدامات پیشگیرانه در قلمرو کار و فعالیت خود مبادرت ورزند.
از آنجائیکه اجرا و مدیریت نظام های آموزش و پرورش در مقایسه با سایر بخش‌های فعالیت، افراد و منابع مادی و مالی بیشتری را به کار می گیرد، و از سوی دیگر با توجه به اینکه مسئولیت مدارس در قبال دانش آموزان و جوامع، بیشتر و پیچیده تر از گذشته شده است، آموزش های تخصصی برای مدیران مدارس بیش از هر زمان دیگری واجد اهمیت است و ضرورت دارد مدیران مدارس مهارت های جدیدی را در جهت انجام موثر وظایف شان فرا گیرند.
فهرست
عنوان صفحه
فصل اول……………………………………………………………………………………………………. 1
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 2
تعریف موضوع……………………………………………………………………………………………. 4
اهمیت موضوع……………………………………………………………………………………………. 7
اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………… 10
فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………….. 11
قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………. 12
تعاریف اصطلات………………………………………………………………………………………… 13
فصل دوم………………………………………………………………………………………………….. 15
پیشینه و ادبیات تحقیق مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق ……………………….. 16
فصل سوم…………………………………………………………………………………………………. 24
سیر تحول مدیریت……………………………………………………………………………………… 25
نظریه کلاسیک مدیریت……………………………………………………………………………….. 25
نظریه مدیریت علمی……………………………………………………………………………………. 26
نظریه مدیریت اداری…………………………………………………………………………………… 27
نظریه بوروکراسی……………………………………………………………………………………… 27
مزایا و محدودیتهای عمده تئوری کلاسیک مدیریت ……………………………………….. 28
مکتب روابط انسانی……………………………………………………………………………………. 28
تئوری علم مدیریت ……………………………………………………………………………………. 29
نگرش سیستمی …………………………………………………………………………………………. 29
مدیریت اقتضائی………………………………………………………………………………………… 30
تاثیر تئوریهای مدیریت بر مدیریت آموزشی………………………………………………….. 31
تعاریف مدیریت………………………………………………………………………………………….. 35
ویژگیهای منحصر به فرد مدیریت………………………………………………………………… 37
مهارت مورد نیاز مدیران…………………………………………………………………………….. 39
عوامل موثر در موفقیت مدیران……………………………………………………………………. 44
ارزشیابی اثر بخشی و کارآمدی مدیران……………………………………………………….. 45
عوامل موثر در اثر بخشی سازمان ……………………………………………………………… 49
وظایف مدیران…………………………………………………………………………………………… 51
برنامه ریزی …………………………………………………………………………………………….. 53
انواع برنامه ریزی………………………………………………………………………………………. 54
مراحل عمده برنامه ریزی……………………………………………………………………………. 55
برنامه ریزی موثر………………………………………………………………………………………. 56
سازماندهی-تامین بکارگیری نیروی انسانی……………………………………………….. 59-57
نظارت و کنترل………………………………………………………………………………………….. 60
هدایت و رهبری…………………………………………………………………………………………. 61
سلسله مراتب نیازها……………………………………………………………………………………. 63
انگیزش و رفتار…………………………………………………………………………………………. 64
بهداشت روانی…………………………………………………………………………………………… 65
تئوری x و y ……………………………………………………………………………………………. 66
نظریه گروهای انسانی………………………………………………………………………………… 67
مطالعات در مورد نظریه رهبری………………………………………………………………….. 68
سیستم مدیریت لیکرت………………………………………………………………………………… 71
رهبری اقتضایی…………………………………………………………………………………………. 72
رهبری موفق……………………………………………………………………………………………… 73
همگانی و رهبری……………………………………………………………………………………….. 74
رهبری مبتنی بر عشق و محبت…………………………………………………………………….. 76
مدیریت مشارکتی ………………………………………………………………………………………. 79
شرایط لازم برای اثر بخش بودن مشارکت…………………………………………………… 81
مزایای مشارکت…………………………………………………………………………………………. 82
برنامه ریزی و اجرای تغییر………………………………………………………………………… 84
فرآیند ایجاد تغییر………………………………………………………………………………………. 86
خلاقیت و نوآوری………………………………………………………………………………………. 87
فرآیند خلاقیت……………………………………………………………………………………………. 88
ویژگی افراد خلاق………………………………………………………………………………………. 89
موانع خلاقیت…………………………………………………………………………………………….. 90
استراتژی نوآوری……………………………………………………………………………………… 91
روابط انسانی…………………………………………………………………………………………….. 92
روابط انسانی در مدرسه…………………………………………………………………………….. 93
شاخص روابط انسانی مطلوب……………………………………………………………………… 95
عوامل موثر در ایجاد رضایت خاطر معلمان………………………………………………….. 96
فصل چهارم
روش تحقیق……………………………………………………………………………………………… 101
جامعه آماری……………………………………………………………………………………………. 102
ابزار جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………… 103
نحوه جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………… 104
روشهای آماری تحقیق………………………………………………………………………………. 105
فصل پنجم ………………………………………………………………………………………………. 106
جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه یک……………………………………………….. 107
نمودار فرضیه 1……………………………………………………………………………………….. 108
جدول شماره 2 فرضیه 1…………………………………………………………………………… 109
جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه دو………………………………………………… 111
نمودار فرضیه 2……………………………………………………………………………………….. 112
جدول شماره 2 فرضیه 2…………………………………………………………………………… 113
جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه سه……………………………………………….. 115
نمودار فرضیه 3……………………………………………………………………………………….. 116
جدول شماره 2 فرضیه 3…………………………………………………………………………… 117
جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه چهار…………………………………………….. 119
نمودار فرضیه 4……………………………………………………………………………………….. 120
جدول شماره 2 فرضیه 4…………………………………………………………………………… 121
جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه پنج……………………………………………….. 123
نمودار فرضیه 5……………………………………………………………………………………….. 124
جدول شماره 2 فرضیه 5…………………………………………………………………………… 125
خلاصه تحقیق و نتیجه ………………………………………………………………………………. 128
پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………….. 131
محدودیتها و تنگناهای تحقیق………………………………………………………………………. 133
پیوستها
منابع و ماخذ
پرسشنامه
حدود انتظارات مدیران
شیوه نامه انتصاب مدیران
فهرست منابع فارسی:
1) اختری، عباسعلی. مدیریت علمی. مکتبی از دیدگاه اسلام. تهران. مرکز نشر سازمان تبلیغات اسلامی. 1369.
2) تافلر. الوین. جابجایی در قدرت. ترجمه شهین دخت خوارزمی. تهران. نشر نو. 1370.
3) تیلور. فردریک. اصول مدیریت علمی. ترجمه محمد علی طوسی. مرکز آموزش مدیریت دولتی. 1371.
4) جوام. محمد حسین. مدیریت آموزشی و شناخت تشکیلات وزارت آموزش و پرورش. تهران. دفتر تحقیقات و برنامه ریزی آموزش و پرورش. 1366.
5) حاج کریمی، عباسعلی «نو آوری و تاثیر آن در بهره وری» دانش مدیریت. شماره 25 . تابستان 1373.
6) رابینز. استیفن. پی. تئوری های سازمان. ترجمه داود سلمانی. جزوه درسی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. 1373.
7)رضائیان. علی. اصول مدیریت بازرگانی. تهران. انتشارات سمت. 1369.
چکیده:
این تحقیق پیرامون بررسی علل فرار مغزها در دبیرستان دخترانه فرزانگان شهرستان بجنورد انجام شده است و فرضیه های آن عبارتند از :
1- احتمالا کمبود امکانات رفاهی ، فرهنگی و اقتصادی و آموزشی در ایران باعث فرار مغزها می شود
2- احتمالا وجود کار و امکانات بیشتر در کشورهای پیشرفته باعث فرار مغزها
می شود .
3- احتمالا بها دادن کشورهای پیشرفته به جوانان و نوجوانان ، آنان را جذب می کند و باعث فرار مغزها می شود .
4- احتمالا کمبود فرهنگ در ایران باعث فرار مغزها می شود .
5- احتمالا نبود آزادی ، امنیت و آسایش ، مهاجرت نخبگان را افزایش می دهد و باعث فرار مغزها می شود
6- احتمالا پذیرش در دانشگاه های خارجی با میلیونها تومان هزینه راهی است برای جبران سرخوردگی از کنکور و این باعث فرار مغزها می شود.
7- احتمالا بی اهمیتی وزارت علوم به نخبگان ایرانی باعث فرار مغزها می شود .
8- احتمالا تبلیغات و فعالیت شکارچیان مغزها باعث فرار مغزها می شود .
9- احتمالا بی توجهی قانون و دولتمردان کشور به المپیادی ها باعث می شود که جوانان از ایران به کشورهای دیگر مهاجرت کنند و باعث فرار مغزها می شود .
10- احتمالا بی توجهی قانون و دولتمردان به تقویت امکانات تحصیلی و تحقیقی در دانشگاه ها در کشور باعث فرار مغز ها می شود .
جامعه آماری این پژوهشی را مجموعه ی دانش اموزان دبیرستان دخترانه ی فرزانگان شهرستان بجنورد تشکیل داده است که 100 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه ی اماری انتخاب گردیده و اطلاعات به روش کتبی توسط پرسشنامه جمع آوری گردیده و روش آماری استفاده شده در این پژوهش آمار توصیفی می باشد که با فراوانی و درصدگیری اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توجه به نتایج به دست آمده تمام فرضیه ها مورد قبول است به جز فرضیه ی 10 که ورد قبول نیست.
فهرست مطالب
عنوان مطلب صفحه
چکیده: 1
فصل اول – کلیات تحقیق 3
مقدمه 4
بیان مسأله 6
هدف و علت انتخاب موضوع تحقیق 7
ضرورت و اهیمت موضوع تحقیق 8
فرضیه ها 9
فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق 10
فرار مغزها چیست 11
فرار مغزها یا فراری دادن مغزها 13
فرار مغزها یا شکار مغزها 20
علت پدیده ی مهاجرت نخبگان و تشدید آن چیست 34
عوامل موثر در فرار مغزها 35
نخبگان را چگونه حفظ کنیم 35
راه کارهای نگهداری مغزها 37
30 درصد المپیادی ها مهاجرت کردند 39
تلاش ایران برای بازگشت المپیادی ها 40
پر جاذبه ترین کشورها برای مغزهای ایران 41
کمبودها و بحرانهای ناشی از تداوم مهاجرت نخبگان 42
عوامل موثر بر در بکار نگرفتن قدرت خلاقیت جوانان 43
مغزها از اروپا نیز فرار می کنند 45
ضریب هوشی رؤسای جمهور آمریکا 46
آیا طرح معافیت از سر بازی که چندی پیش مطرح شد می تواند برگزیدگان را به ماندن در ایران ترغیب کند
47
نحوه گزینش المپیادی ها 48
فصل سوم روش تحقیق
نمونه آماری
روش نمونه گیری
ابزار جمع آوری اطلاعات
روش آماری
جامعه آماری 50
فصل چهارم تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها 51
تجزیه و تحلیل داده ها به منظور قبول یا رد فرضیه ها 73
فصل پنجم خلاصه و نتیجه گیری 78
محدودیت های تحقیق 81
پیشنهادات 82
فهرست منابع و مآخذ 83
پیوست ها 84
فهرست منابع و مآخذ
- مجله استعدادهای درخشان شماره 45 سال دوزادهم شماره 1 فروردین – خرداد 1382
- مجله استعدادهای درخشان شماره 24 سال نهم شماره 2 تیر – شهریور 1379
- مجله استعدادهای درخشان شماره 42
- مجله راه دانشگاه / ماهنامه کمک اموزشی سازمان سنجش آموزش کشور / سال ششم / شماره 45 / نوشته دکتر حسین رفیعی
- مجله استعدادهای درخشان شماره 38 سال دهم شماره 2 تیر – شهریور 1380.
- مجله استعدادهای درخشان شماره 48 سال دوازدهم شماره 4 دی – اسفند 1382.
- مجله استعدادهای درخشان شماره 44 سال دوازدهم .
- مجله استعدادهای درخشان شماره 46 سال دوازدهم شماره 2 تیر – شهریور 1382.
- مجله استعدادهای درخشان شماره 47 سال دوازدهم شماره 3 مهر- آذر 1382.