مقدمه:
(امام رضا (ع) می فرمایند: قرآن ریسمان و
دستگیره محکم الهی است، قرآن راه برتری است که انسانها را به سوی بهشت ره
می نماید و از آتش دوزخ می رهاند، گذشت زمان آنرا فرسوده نمی کند و گفتار
آدمیان آن را تباه نمی سازد زیرا ویژه زمانی خاص نیست و دلیل روشنی برای
همه انسانهاست. از پیش رو و پشت سر، خط بطلان بر آن کشیده نمی شود، کتابی
است فرود آمده از سوی حکیم حمید)
این معجزه جاوید که به صورت کتابی
مشتمل بر سور و آیات است، مجموعه ای هدفمند، منظم و یکپارچه است که در عین
کامل بودن و مشتمل بودن بر تمام نیازهای بشر از هر گونه ضعف و یا زیادت
مبراست.
قرآن کریم دریچه ای است مابین خالق و مخلوق، خالقی ازلی و ابدی
و مخلوقی فانی و این کتاب مقدس در همه ادوار، پاسخگوی بشر تشنه حقیقت و
خواهان شناخت خالق خویش است شناخت قرآن برای هر فرد عالم به عنوان فرد عالم
و برای هر فرد مؤمن به عنوان یک فرد مؤمن امری ضروری و واجب است. شناخت
قرآن از آن جهت ضروری است که این کتاب، در تکوین سرنوشت جوامع اسلامی و
بلکه در تکوین سرنوشت بشریت مؤثر بوده است. نگاهی به تاریخ، این نکته را
روشن می کند که عملاً هیچ کتابی به اندازه قرآن بر روی جوامع بشری و بر
زندگی انسانها تاثیر گذار نبوده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه:………………………………………………………………………………………………………. 1
بیان مسأله:………………………………………………………………………………………………… 3
اهمیت موضوع:………………………………………………………………………………………….. 6
سؤالات اصلی:…………………………………………………………………………………………… 10
سؤالات فرعی:…………………………………………………………………………………………… 10
فرضیه:……………………………………………………………………………………………………… 10
چکیده:…………………………………………………………………………………………………….. 11
بخش اول: بررسیهای مفهومی…………………………………………………….. 12
بررسی لغوی تناسب:…………………………………………………………………………………… 13
بررسی لغوی سیاق:……………………………………………………………………………………… 14
بررسی لغوی اسباب النزول:…………………………………………………………………………… 15
بررسیهای اصطلاحی:…………………………………………………………………………………… 16
تعریف اصطلاحی تناسب:…………………………………………………………………………….. 16
تعریف اصطلاحی سیاق:………………………………………………………………………………. 25
تعریف اصطلاحی اسباب النزول:…………………………………………………………………….. 28
مقایسه بین تناسب، سیاق و اسباب النزول:………………………………………………………… 31
انواع تناسب………………………………………………………………………………………………. 37
بخش دوم: پیشینه پژوهشها و آراء علما در مورد تناسب:…………………….. 45
فصل اول: سده های اول تا پنجم…………………………………………………………………….. 46
فصل دوم: سده های ششم تا نهم……………………………………………………………………. 52
فصل سوم: سده های دهم تا چهاردهم……………………………………………………………… 62
فصل چهارم: علمای معاصر…………………………………………………………………………… 70
فصل پنجم: مستشرقین…………………………………………………………………………………. 74
بخش سوم: پژوهشهای موردی آیات…………………………………………….. 78
فصل اول: سوره بقره آیات 39-30………………………………………………………………….. 79
فصل دوم: سوره آل عمران آیات 61-33…………………………………………………………… 92
فصل سوم: سوره نساء آیات 88-80………………………………………………………………… 103
نتیجه گیری:………………………………………………………………………………………………. 112
فهرست منابع…………………………………………………………………………………………….. 115