مقدمه
اکثر شرکتها و کارخانجات جهت تولید و ارائه خدمات خود نیاز به این دارند که اقلام مصرفی خود را در آنجا قرار می دهند . نحوه استفاده از انبار و همچنین سیستم انبار یکی از عوامل مؤثر و مهم در امر تولید می باشد .
انبار در شرکتهای تولیدی و کارخانجات بیشتر شامل مواد اولیه ، ابزار آلات ، کالای ساخته شده و ضایعات می باشد . در صورتیکه در شرکتها و مؤسسات خدماتی انبارها معمولاً کوچکتر از انبارهای شرکتهای تولیدی است و شامل لوازم مصرفی وابزارآلات می باشد . در شرکتهای بازرگانی نیز انبار شامل کالاهای خریداری شده و در واقع کالاهای آماده برای فروش می باشد . در این پژوهش سعی شده است جهت آشنایی علاقمندان پیرامون انبار ، سیستم انبار ، کدینگ ، انبارگردانی و … توضیحات مختصری جمع آوری و ارائه گردد .
این پژوهش با عنایت به سیستم انبار شرکت « تجهیزات و ایمنی راهها » تدوین گردیده است .
انبـار
در کلیه شرکتها واحدی بنام انبار وجود دارد که در واقع مسئولیت تدارکات و پشتیبانی تولید را به عهده دارد و اکثر احتیاجات مربوط به تولید را مرتفع می کند . به عنوان مثال اگر در حین تولید نیاز به مواد اولیه یا مواد شیمیایی و یا قطعاتی از یک دستگاه باشد در صورت نبود انبار تا زمان خریداری جنس یا مواد مورد نظر تولید به حالت تعطیل درخواهد آمد . در صورتیکه با وجود انبار بسیاری از این قبیل مشکلات برطرف خواهد شد .
تقسیم انبار
به لحاظ نوع ، کاربرد ، نحوه نگهداری و حجم اقلام انبار ، انبار یک شرکت معمولاً به چند انبار تقسیم می شود که ابن انبارها ممکن است در یک مکان و یا اینکه در چند نقطه ( احتمالاً دور از هم ) مستقر شوند مثلاً برخی از مواد شیمیایی در اتاق سرد نگهداری می شوند تا از تبخیر سریع آنها جلوگیری شود . و یا الکترودهای مخصوص جوشکاری در درون دستگاهی بنام « آون » نگهداری می شوند تا از جذب رطوبت و اخلال در هنگام جوشکاری جلوگیری شود . دمای حرارت داخل این دستگاه قابل تنظیم بوده ولی دمای نگهداری الکترودهای صنعتی 350 درجه سانتیگراد میباشد .
نگهداری برخی از اقلام مانند ضایعات تولید در فضای باز مشکلی ایجاد نمی کند ولی قطعات فلزی و ابزارآلات را حتماً باید در جایی مسقف و دور از معرض باران و نور آفتاب قرار داد .
با توجه به توضیحات اخیر شرکت « تجهیزات و ایمنی راهها » انبار خود را به انبارهای :
1- انبار مواد اولیه
2- انبار محصول
3- انبار کالای ساخته شده
4- انبار لوازم یدکی و قطعات
5- انبار ابزارآلات
6- انبار سوخت و مواد شیمیایی
7- انبار ضایعات ، تفکیک نموده است .
ذکر این نکته قابل توجه است که در شرکت تجهیزات وا یمنی راهها تفاوتی میان انبار محصول و انبار کالای ساخته شده وجود دارد و آن این است که محصول به کالایی اطلاق می شود که در جای دیگری ساخته شده و فقط بابت کارهای جانبی از قبیل رنگرزی ، گلاسبیرکاری ، مونتاژ و … به شرکت آورده شده است ولی کالای ساخته شده از ابتدا در شرکت ساخته می شود .
انبار مواد اولیه نیز شامل مواد خامی است که مستقیماً وارد خط تولید می گردد .
انبار لوازم یدکی شامل قطعات و لوازمی است که درون دستگاهها مورد استفاده قرار می گیرد و در صورت خراب شدن نیاز به تعویض دارند ، از قبیل بلبرینگ ، چرخ دنده ، تسمه ، واشر و … .
انبار ابزارآلات مربوط به ابزار کار و ابزاری است که بوسیله آنها خرابی دستگاههای تولید مرتفع می گردد مانند انواع آچار ، پیچ گوشتی ، فنر و … .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول : کلیات
تاریخچه شرکت 7
انبارها 8
کدینگ 8
نحوه ورود و خروج کالا از انبار 9
فرمهای مورد استفاده در انبارهای شرکت تجهیزات ایمنی راهها 10
انبارگردانی 12
فصل دوم : شناسایی انبار
مقدمه 17
هدف و اهمیت انبارداری 19
انبار و انواع آن 22
انبارهای سازمانهای تولیدی و صنعتی 27
موجودیهای انبار ( انواع انبار ) 30
محل سازمانی و تشکیلات داخل انبار 37
مشخصات انباردار 39
اهم وظایف انباردار 41
رعایت اصول ایمنی و حفاظت در انبار 42
انبار اسقاط یا انبار لوازم فرسوده 43
واحد کنترل انبار یا کنترل اقلام 44
فصل سوم : طبقه بندی کالاها ، کدگذاری و تنظیم کالاها در انبار
طبقه بندی کالاها 48
محاسن طبقه بندی کالاها 49
خصوصیات طبقه بندی صحیح 50
مبانی طبقه بندی کالاها 51
کدگذاری کالاها 52
ضرورت و شرایط کدگذاری 54
خصوصیات یک نظام کدگذاری صحیح 55
علل استفاده از نظام کدگذاری 56
روشهای کدگذاری 59
کدگذاری بر اساس طبقه بندی کالاها 61
کد میله ای ( خط نما ) 62
استقرار کالاها در انبار 64
چیدن و استقرار کالاها در انبار 65
استفاده از حداکثر فضای انبار 67
وسایل کار در انبار 69
نظامهای خروج کالا از انبار 70
روشهای انبارکردن کالا 72