چکیده
پدیده «خودکشی» از دیدگاه علوم مختلف چون
روان شناسی، جامعه شناسی، پزشکی، جرم شناسی و حقوق کیفری قابل تحلیل و
بررسی است. از لحاظ حقوق کیفری، بحث راجع به خودکشی، در حاشیه بررسی‌های
قتل‌ها به میان می‌آید. از‌این حیث، خودکشی یا انتحار، قتلی است که مرتکب
جرم(قاتل) مفعول جرم(مقتول) نیز می‌باشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی‌علیه
یا بزه دیده قتل، خود قاتل باشد، خودکشی تحقق می‌یابد.آمارهای انتشار یافته
در مورد خودکشی، کامل و قابل اعتماد نیست؛ زیرا بیمارستان‌ها، بسیاری از
خودکشی‌ها را تحت عناوین دیگری اعلام می‌کنند و به همین دلیل، بسیاری از
انتحارها در آمارهای رسمی‌منعکس نمی‌شوند. مقامات ذی صلاح معتقدند که بعد
از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی، خودکشی دومین عامل مرگ و میر جوانان است.
خودکشی از دیدگاه شرع اسلام قوانین کیفری دارای احکام خاصی بوده و حرام می
باشد.این نوشتار به بررسی فقهی خودکشی از منظر کتاب، سنت و اجماع
می‌پردازد و ضمانت اجرای ممنوعیت‌این عمل را در نظام حقوقی‌ایران و اسلام و
نیز حقوق تطبیقی به بحث می‌گذارد.
فهرست مطا لب
عنوان صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………… 1
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 2
الف)بیان مسا له ………………………………………………………………………………………………………… 3
ب ) سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 4
ج) فرضیات تحقیق …………………………………………………………………………………………………… 4
د) پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 4
هـ) اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………… 7
و) روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 7
ز) ساماندهی تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 7
فصل اول :کلیات
1-1 تعریف خودکشی و انواع آن ……………………………………………………………………………….. 10
1-1-1 تعریف………………………………………………………………………………………………………… 10
1-1-2 انواع خودکشی……………………………………………………………………………………………… 13
1-1-2-1 از جهت موفقیت در عمل:…………………………………………………………………………….. 13
1-1-2-2 از جهت وسیله و ابزار خودکشی…………………………………………………………………….. 13
1-1-2-3 از جهت هدف و انگیزه………………………………………………………………………………. 14
1-1-3 تقسیم بندی خودکشی از دیدگاه نظریه پردازان………………………………………………….. 14
1-1-3-1 انواع اجتماعی خودکشی (طبقه بندی دورکیم ) ……………………………………………… 14
1-1-3-2 خودکشی خودخواهانه………………………………………………………………………………. 15
1-1-3-3 خودکشی دگر گرایا نه……………………………………………………………………………… 16
1-1-3-4 خودکشی آنومیک…………………………………………………………………………………… 17
1-1-3-5 خودکشی تقدیرگرایا نه………………………………………………………………………………. 17
1-1-4 انواع روانی خودکشی ……………………………………………………………………………………. 18
1-3 شاخص های مهم رفتاری قبل از خودکشی و شیوه های آن…………………………………………. 19
1-3-1 شاخصهای خودکشی………………………………………………………………………………………. 19
1-3-2 شیوه ها…………………………………………………………………………………………………………. 21
1-4 عوامل خودکشی در ایران……………………………………………………………………………………. 28
1-4-1 مسائل فردی…………………………………………………………………………………………………… 31
1-3-2 مسائل اجتماعی …………………………………………………………………………………………….. 40
1-3-2-1 خانوادگی…………………………………………………………………………………………………. 40
1-3-2-2 فرهنگی…………………………………………………………………………………………………….. 43
1-3-2-3 مذهبی………………………………………………………………………………………………………. 44
1-3-2-3 -1 ضعف ایمان و اعتقاد دینی………………………………………………………………………. 45
1-3-2-3 -2 ضعف معنویت و اخلاق دینی………………………………………………………………….. 46
1-3-2-3 -3 توجه بیش از حد به خواسته های حیوانی……………………………………………………. 47
1-3-2-3 -4 عوارض طبیعی…………………………………………………………………………………….. 47
1-3-2-4 اقتصادی……………………………………………………………………………………………………. 47
1-5 تفاوت خودکشی با قتل عمد و آدمکشی………………………………………………………………… 48
1-6جرم انگاری خودکشی، شروع به جرم و معاونت در آن……………………………………………… 49
1-7 خودکشی یک بیماری روانی………………………………………………………………………………… 50
فصل دوم- دیدگاه اسلام در خصوص خودکشی
2-1 جایگاه ممنوعیت خودکشی در منابع معتبر اسلامی…………………………………………………….. 55
2-1-1 خودکشی از دیدگاه قرآن کریم(کتاب)……………………………………………………………… 56
2-1-2 خودکشی از دیدگاه احادیث، اخبار و روایات (سنت)……………………………………………. 59
2-1-3 خودکشی از دیدگاه فقها (اجماع)……………………………………………………………………… 61
2-1-4 خودکشی از دیدگاه عقل………………………………………………………………………………… 64
2-2 ضمانت اجرای ممنوعیت خودکشی در اسلام…………………………………………………………… 68
2-2-1 عقوبت دنیوی………………………………………………………………………………………………… 68
2-2-2 ضمانت اجرایی اخروی………………………………………………………………………………….. 70
فصل سوم- خودکشی از دیدگاه حقوق جزا
3-1 خودکشی از دیدگاه حقوق جزای تطبیقی ………………………………………………………………. 78
3-1-1 خودکشی در حقوق فرانسه ………………………………………………………………………………. 79
3-1-2خودکشی در حقوق آلمان…………………………………………………………………………………. 85
3-1-3خودکشی در حقوق ایتالیا………………………………………………………………………………….. 86
3-1-4خودکشی در حقوق امریکا………………………………………………………………………………… 86
3-1-5 خودکشی در حقوق انگلستان……………………………………………………………………………. 89
3-2 خودکشی از دیدگاه حقوق جزای ایران…………………………………………………………………. 95
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………… 101
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 103
مأخذ……………………………………………………………………………………………………………………….
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………… 104
110