پایان نامه بررسی رابطه بین اثربخشی ارتباطات سازمانی و منابع قدرت مدیران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین منابع قدرت مدیران و اثربخشی ارتباطات سازمانی می‌پردازد. هدف،‌ بررسی رابطه بین هر یک از منابع قدرت مدیران بر حسب رده‌بندی فرنچ و راون،‌ شامل: منابع قدرت تخصصی، مرجعیت، پاداش، مشروع و اجبار با اثربخشی ارتباطات سازمانی، سنوات خدمت مدیران و سابقه مدیریت آنان می‌باشد. همچنین برآنیم تا تفاوت بین منابع مختلف قدرت مدیران را بر حسب تخصص مدیریت و تخصص غیرمدیریت بررسی نماییم.

پژوهش حاضر از دسته پژوهشهای کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) است و در تقسیمات تحقیقات  توصیفی از نوع روش تحقیق همبستگی دو متغیری می‌باشد.

جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران دوایر مختلف ادارات هفتگانه آموزش و پرورش مشهد و همچنین کلیه کارکنان این دوایر می‌باشد. لازم به ذکر است که تعداد جامعه آماری مدیران، تعداد 147 نفر و کارکنان،  تعداد 345 نفر می‌باشد. از جامعه آماری مدیران، تعداد 87 مدیر به روش تصادفی ساده و با کمک جدول اعداد تصادفی و نیز از جامعه آماری کارکنان، کلیه کارکنان تحت نظر مدیران منتخب به روش تمام شماری انتخاب شدند.

ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین (1989)» و پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی «نانچیان و دیگران  (1379) » می‌باشد. جهت تعیین اعتبار پرسشنامه‌ها از دو روش آزمون – بازآزمون و آلفای کرانباخ  استفاده شده است. در روش آزمون- بازآزمون اعتبار پرسشنامه منابع قدرت 61/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی 58/0 به دست آمده است.  همچنین با استفاده از روش آلفای کرانباخ اعتبار پرسشنامه منابع قدرت برابر 84/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی برابر 78/0 می‌باشد که تمامی ضرایب بدست آمده در دو روش تعیین اعتبار،‌ قابل قبول و مناسب می‌باشند و بنابراین اعتبار پرسشنامه‌ها قابل تأیید است.

جهت توصیف داده‌ها از روشهای آمار توصیفی از قبیل رسم جداول فراوانی و نمودارها، درصد فراوانی، فراوانی نسبی تجمعی، میانگین،‌میانه، انحراف معیار، مینیمم و ماکزیمم و جهت تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌ها از روشهای آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی ربته‌ای اسپیرمن، آزمون من ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد. تمامی تحلیل‌های انجام شده با استفاده از نرم‌افزار کامپیوتری SPSS انجام گرفت.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                          صفحه

چکیده

فصل یکم : مقدمه پژوهش

1-1- عنوان تحقیق: ……………………………………………………………………………….. 1

1-2- مقدمه ………………………………………………………………………………………… 1

1-3- بیان مساله: ……………………………………………………………………………………. 2

1-4- اهمیت و ضرورت پژوهش ……………………………………………………………………… 7

1-5-‌ اهداف پژوهش: ………………………………………………………………………………… 9

الف- هدف کلی: ………………………………………………………………………………………. 9

ب – اهداف جزئی:……………………………………………………………………………………. 9

1-6-  پرسشهای پژوهش: …………………………………………………………………………….. 9

الف- اصلی:…………………………………………………………………………………………. 9

ب- فرعی:…………………………………………………………………………………………… 9

1-7-‌ متغیرهای پژوهش: ……………………………………………………………………………. 10

متغیر پیش بین:……………………………………………………………………………………….. 10

متغیر ملاک:………………………………………………………………………………………….. 10

متغیر تعدیل کننده ……………………………………………………………………………………… 10

متغیر کنترل…………………………………………………………………………………………… 10

1-8-‌ تعاریف علمی واژه ها:…………………………………………………………………………… 10

1-9- تعاریف عملیاتی واژه ها: ……………………………………………………………………….. 14

فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش

مقدمــه……………………………………………………………………………………………… 16

الف- بررسی نظریه‌ها………………………………………………………………………………….. 19

2-1- ارتباطات……………………………………………………………………………………….. 19

2-1-1- اهمیت ارتباطات……………………………………………………………………………… 19

2-1-2- تعاریف ارتباطات……………………………………………………………………………. 22

2-1-3- فرآیند ارتباط………………………………………………………………………………… 26

2-1-3-1- منبع ……………………………………………………………………………………. 26

2-1-3-2- رمزگذاری………………………………………………………………………………. 27

2-1-3-3- وسیله………………………………………………………………………………….. 27

2-1-3-4- رمزگشایی……………………………………………………………………………….. 28

2-1-3-5- دریافت کننده………………………………………………………………………………. 28

2-1-3-6- بازخورد…………………………………………………………………………………. 29

2-1-4- مسیر ارتباطات………………………………………………………………………………. 29

2-1-4-1- ارتباطات عمودی………………………………………………………………………….. 29

الف- مسیر رو به پایین…………………………………………………………………………………. 29

ب- ارتباطات رو به بالا…………………………………………………………………………………. 30

2-1-4-2- ارتباطات در سطح افقی……………………………………………………………………… 31

2-1-5- مدل ارتباطات…………………………………………………………………………………. 32

2-1-6- اصول ارتباطات…………………………………………………………………………….. 35

2-1-7- ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت……………………………………………… 38

2-1-7-1- دیدگاه کلاسیک‌ها در مورد ارتباطات:………………………………………………………… 38

2-1-7-2- نظریه نئوکلاسیک‌ها و ارتباطات…………………………………………………………… 40

2-1-7-3- دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات………………………………………………………….. 40

2-1-7-4- دیدگاه اقتضایی و ارتباطات……………………………………………………………….. 41

2-1-7-5- دیدگاه مراوده‌ای یا تعاملی در مورد ارتباطات…………………………………………………. 41

2-1-8- اثربخشی در ارتباطات میان فردی ……………………………………………………………… 42

2-1-9- ویژگی‌های اثربخشی………………………………………………………………………….. 43

2-1-9-1- گشودگی………………………………………………………………………………….. 43

2-1-9-2- همدلی……………………………………………………………………………………. 45

2-1-9-3- حمایتگری……………………………………………………………………………….. 46

2-1-9-4- مثبت گرایی……………………………………………………………………………… 46

2-1-9-5- تساوی…………………………………………………………………………………… 47

2-1-9-6- همانندی «تشابه با هم» و «تخالف با هم»…………………………………………………. 47

2-1-10- موانع ارتباطی …………………………………………………………………………….. 48

2-2- قدرت ……………………………………………………………………………………….. 61

2-2-1- اهمیت قدرت……………………………………………………………………………….. 61

2-2-2- تعاریف قدرت……………………………………………………………………………… 62

2-2-3- قدرت در سطوح مختلف سازمان …………………………………………………………….. 65

2-2-3-1- قدرت در سطح عمودی…………………………………………………………………… 65

2-2-3-1-1- منابع قدرت مدیران رده‌ی عالی سازمان…………………………………………………. 66

2-2-3-1-2- منابع قدرت مدیران رده میانی سازمان…………………………………………………… 69

2-2-3-1-3- منابع قدرت مدیران رده‌ی پایین سازمان………………………………………………….. 69

2-2-3-2 – قدرت در سطح افقی…………………………………………………………………… 71

2-2-4- روابط قدرت…………………………………………………………………………….. 72

2-2-4-1-  رابطه صف و ستاد…………………………………………………………………… 73

2-2-4-2- تشکیل دسته‌ها و ائتلاف……………………………………………………………… 74

2-2-5- منابع قدرت بر اساس پژوهش‌های فرنچ و راون…………………………………………. 75

2-2-6- انواع رویکردها به قدرت …………………………………………………………… 77

2-2-6-1- راسل و قدرت:……………………………………………………………………….. 78

2-2-6-2- هیکس، گولت و قدرت: …………………………………………………………. 79

2-2-6-3- گالبرایت و قدرت: ……………………………………………………………………. 81

2-2-6-4- اتزیونی و قدرت:……………………………………………………………………… 83

ب- پیشینه پژوهشهای انجام شده …………………………………………………………………… 85

2-3- پژوهش‌های پیرامون ارتباطات سازمانی…………………………………………………….. 85

2-3-1- پژوهش‌‌های انجام شده در داخل کشور:…………………………………………………… 85

2-3-2- پژوهش‌های انجام شده در خارج از کشور:………………………………………………… 89

2-4- پژوهشهای پیرامون منابع قدرت …………………………………………………………….. 99

2-4-1-  پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور……………………………………………………… 99

2-4-2-  پژوهش‌های انجام شده و در خارج از  کشور………………………………………………. 108

نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………. 121

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- جامعه آماری……………………………………………………………………………….. 123

3-2- گروه نمونه ………………………………………………………………………………… 123

3-3- روش و طرح نمونه‌برداری……………………………………………………………….. 124

3-4- حجم نمونه…………………………………………………………………………….. 124

3-5- ابزار گردآوری داده‌ها…………………………………………………………………. 125

3-5-1- پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی……………………………………………….. 126

3-5-2- پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین»…………………………………………….. 127

3-6- تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه……………………………………………………………. 128

3-6-1- روایی…………………………………………………………………………………. 128

3-6-2- اعتبار…………………………………………………………………………………. 128

3-7- نوع مطالعه (روش گردآوری داده‌ها-……………………………………………………….. 131

3-8- طرح پژوهش و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………………………….. 131

فصل چهارم : یافته‌های پژوهش

مقدمــه……………………………………………………………………………………………. 133

تبدیلهای انجام شده بر روی متغیرها جهت تغییر مقیاس:…………………………………………………. 134

4-1- توصیف داده‌ها:…………………………………………………………………………….. 135

4-1-1- توصیف مولفه های منابع قدرت:………………………………………………………….. 135

توصیف منابع قدرت بر حسب قدرت غالب مدیران:………………………………………………….. 138

4-1-2- توصیف مؤلفه‌های اثربخشی ارتباطات سازمانی…………………………………………… 126

4-1-3- توصیف سایر داده‌ها…………………………………………………………………… 154

4-2- تجزیه و تحلیل داده‌ها بررسی فرضیات……………………………………………………… 158

4-2-1- نتایج و یافته‌های سوالهای پژوهشی ……………………………………………………… 158

فصل پنجم:‌ تفسیر و استنتاج نتایج پژوهش

5-1- تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش………………………………………………………………….. 178

5-2- محدودیت‌های پژوهش ……………………………………………………………………… 191

5-3- پیشنهادها………………………………………………………………………………… 192

5-3-1- پیشنهاد به برنامه‌ریزان:…………………………………………………………………. 192

5-3-2- پیشنهاد به پژوهشگران :……………………………………………………………… 193

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                   صفحه

جدول 2-1: منابع قدرت مدیران رده‌ی پایین سازمان……………………………………………….. 70

جدول 2-2- اولویت شایستگی‌های مورد نیاز مدیران تربیت بدنی…………………………………… 92

جدول شماره 2-2-: مقایسه شایستگی‌های مورد نیاز مدیران و کارآموزان تربیت بدنی………… 96

جدول شماره 2-3-  مقایسه شایستگی‌های مدیران باشگاه‌های ورزشی…………………………….. 97

جدول شماره 3-1: امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج گزینه‌ای……………………………… 126

جدول شماره 3-2: امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج‌ گزینه‌ای……………………………….. 127

جدول 3-3 : دسته‌بندی سوالهای پرسشنامه منابع قدرت………………………………………….. 127

جدول 4-1-1- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت پاداش………………………………………. 135

جدول 4-1-2- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت اجبار……………………………………….. 136

جدول 4-1-3- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت قدرت قانون…………………………………… 136

جدول 4-1-4- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت تخصص……………………………………… 137

جدول 4-1-5- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت مرجعیت……………………………………….. 138

جدول 4-1-6- جدول توزیع فراوانی منابع قدرت سازمانی…………………………………………. 139

جدول 4-1-7- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت پاداش…………………………………………….. 141

جدول 4-1-8- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت اجبار…………………………………………….. 142

جدول 4-1-9- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت قانون…………………………………………….. 143

جدول 4-1-10- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت مرجعیت…………………………………………. 144

جدول 4-1-11- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت تخصص………………………………………… 145

جدول 4-1-12- میانگین و انحراف معیار ارتباطات اثر بخش…………………………………….. 146

جدول 4-1-13- میانگین و انحراف معیار بازخورد………………………………………………. 147

جدول 4-1-14- میانگین و انحراف معیار تعدد کانالهای ارتباطی…………………………………… 147

جدول 4-1-15- میانگین و انحراف معیار اثربخشی ارتباطات سازمانی…………………………….. 148

جدول 4-1-16- جدول توزیع فراوانی ارتباط اثربخش…………………………………………… 149

جدول 4-1-17- جدول توزیع فراوانی بازخور………………………………………………….. 150

جدول 4-1-18 جدول توزیع فراوانی تعدد کانالهای ارتباطی……………………………………… 151

جدول 4-1-19- جدول توزیع فراوانی اثربخشی ارتباطات سازمانی………………………………. 152

جدول 4-1-20 جدول توزیع فراوانی مولفه اثر بخشی غالب…………………………………….. 153

جدول 4-1-21- جدول توزیع فراوانی رشته تحصیلی……………………………………………. 154

جدول 4-1-22 میانگین و انحراف معیار سنوات خدمت…………………………………………. 155

جدول 4-1-23- میانگین و انحراف معیار سابقه مدیریت………………………………………… 156

جدول 4-1-24- جدول توزیع فراوانی مدرک تحصیلی……………………………………….. 156

جدول 4-2-1- ضریب همبستگی بین منبع قدرت پاداش و اثر بخشی ارتباطات سازمانی………. 158

جدول 4-2-2- ضریب همبستگی بین منبع قدرت اجبار و اثر بخشی ارتباطات سازمانی………… 159

جدول 4-2-3- ضریب همبستگی بین منبع قدرت مرجعیت و اثر بخشی ارتباطات سازمانی160

جدول 4-2-4- ضریب همبستگی بین منبع قدرت تخصص و اثر بخشی ارتباطات…………………… 160

جدول 4-2-5- ضریب همبستگی بین منبع قدرت قانون و اثر بخشی ارتباطات سازمانی……….. 161

جدول 4-2-6- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت پاداش به تفکیک رشته تحصیلی162

جدول 4-2-7- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت اجبار به تفکیک رشته تحصیلی…….. 163

جدول 4-2-8- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت قانون به تفکیک رشته تحصیلی164

جدول 4-2-9- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت مرجعیت به تفکیک رشته تحصیلی164

جدول 4-2-10- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت تخصص به تفکیک رشته تحصیلی165

جدول 4-2-11 – ضریب همبستگی بین منابع قدرت و سابقه مدیریت  ……………………………. 168

جدول 4-2-12- ضریب همبستگی بین منابع قدرت و سنوات خدمت  …………………………… 170

جدول 4-2-13- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه یک………………….. 171

جدول 4-2-14- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه دو ………………….. 172

جدول 4-2-15- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه سه………………….. 173

جدول 4-2-16- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه چهار………………. 174

جدول 4-2-17- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه پنج …………………. 175

جدول 4-2-18- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه شش……………….. 176

جدول 4-2-19- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه هفت………………… 177

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                صفحه

نمودار 4-1-1- نمودار میله‌ای منابع قدرت سازمانی…………………………………………….. 139

نمودار 4-1-2- نمودار میله‌ای منبع قدرت پاداش………………………………………………….. 141

نمودار 4-1-3 نمودار میله‌ای منبع قدرت اجبار…………………………………………………… 142

نمودار 4-1-4- نمودار میله ای منبع قدرت قانون……………………………………………….. 143

نمودار 4-1-5- نمودار میله‌ای منبع قدرت مرجعیت ……………………………………………. 144

نمودار 4-1-6- نمودار میله‌ای منبع قدرت تخصص…………………………………………… 145

نمودار 4-1-7- نمودار میله‌ای‌ارتباطات اثربخش……………………………………………. 149

نمودار 4-1-8- نمودار میله‌‌ای بازخور………………………………………………………. 150

نمودار 4-1-9- نمودار میله‌ای‌تعدد کانالهای ارتباطی ………………………………………….. 151

نمودار 4-1-10- نمودار میله‌ای اثربخشی ارتباطات سازمانی…………………………………… 152

نمودار 4-1-11- نمودار میله‌ای مولفه اثربخشی غالب………………………………………….. 153

نمودار 4-1-12- نمودار میله‌ای رشته تحصیلی………………………………………………. 154

نمودار 4-1-13- نمودار میله‌ای مدرک تحصیلی………………………………………….. 157

پیوستها

عنوان

1-    پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی

2-    پرسشنامه منابع قدرت

3-    معرفینامه و مجوز جهت فعالیتهای میدانی

4-    محاسبات آماری

جهت دانلود فایل کلیک کنید