تعریف موضوع تحقیق
تحقیق در زمینه تعلیم و تربیت و روشهای آن در تاریخ تعلیم و تربیت انسان بخصوص جهان معاصر تازگی ندارد ولی با توجه به اهمیتی که روشها برای دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت دارند الخصوص از این نظر دیدگاه معصومین علیه السلام عنوان این تحقیق است.
قسمت عمده ای از مشکلات اخلاقی بر اساس روشهای تربیتی نادرست و غیر اسلامی ایجاد می گردد . مطالعه تاریخ تعلیم و تربیت در اسلام نشان می دهد تربیت انسان متقی، مؤمن متعهد و خداجو بر اساس روشهای اصول الهی. اسلامی امکان پذیر است. در منابع معتبر اسلامی آیات و روایات بسیاری در زمینه های اصول و روشهای تربیتی اسلام آمده است.
هدفهای کلی و آرمانی تحقیق
اهداف کلی و آرمانی این تحقیق به دو قسمت تقسیم می شود، خود موضوع تحقیق و پیشنهادها. از آنجا که اهداف تعلیم و تربیت یک کشور باید با توجه به فلسفه اجتماعی مردم و ارزشهای مورد توافق یک جامعه تدوین شود، لذا در این تحقیق روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه معصومین مورد بررسی قرار گرفته که بینش اسلام و قرآن و بینش انبیاء الهی است. با توجه به اینکه روشهای تعلیم و تربیت برگرفته از قرآن و احادیث معصومین علیهم السلام می باشد. این روشها در جوامع اسلامی مخصوصاً ایران مورد استفادة نهادهای آموزشی پرورشی قرار می گیرد. و از سویی الگوهای واقعی تعلیم و تربیت اسلامی ائمه معصومین می باشد که سعی در پژوهش و بررسی روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه معصومین ضروری می باشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : 6
مقدمه 7 تعریف موضوع تحقیق 8
سؤالهای ویژه تحقیق 9
روش تحقیق 9
اهمیت و ارزش تحقیق 10
معنی لغوی تربیت 10
تربیت از نظر اصطلاحی 11
معنی تعلیم 11
معنی لغوی الگو 11
معنی اصطلاحی 11
فصل دوم 12
سابقة موضوع تحقیق 13
ضرورت و اهمیت تعلیم و تربیت 14
تعلیم و تربیت در اسلام 15
مهمترین مراکز تعلیم و تربیت 16
دین چیست؟ 17
ویژگیهای روش اسلامی 19
تعریف تربیت 20
ویژگیهای تعلیم و تربیت اسلامی 21
تفاوتهای فردی از نظر قرآن کریم 25
انواع وراثت 27
ویژگیهای رفاقت جوانان 31
مراحل تربیت 32
اهمیت تربیت کودک در خردسالی 33
پرورش ایمان و اخلاق 33
اهمیت رورش و تربیت اسلامی 34 احترام به شخصیت کودکان 35
نتایج کرامت و یا حقارت شخصیت 37
تحولات فرهنگ و تعلیم و تربیت 38
احتیاجات جامعه و تعلیم و تربیت 40
فلسفه اجتماعی و تعلیم و تربیت 41
تنبیه غیر بدنی 42
تشویق 46
نیاز کودکان به تحسین 49
آیا تربیت امکان پذیر نیست 50
روش الگویی 52
تربیت در گذشته 53
تعلیم و تربیت نوین 54
بازیابی فکری 55
اجتماعی ساختن محیط تربیتی 55
تحول تربیتی چگونه به وجود آمد؟ 56
پرورش اخلاقی 58
تربیت اجتماعی 59
نقش بازی در تربیت 60
مسؤولان تربیت و مسؤولیت سنگین آنها 61
عوامل مؤثر در تربیت و ضرورت هماهنگی بین آنها 62
فصل سوم 64
روش تحقیق 65
روش جمع آوری اطلاعات 65
فصل چهارم 66
یافته های تحقیق 67
فصل پنجم 68
پیشنهادها 69
فهرست منابع 70
اهمیت و ضرورت بحث:
با نگاهی اجمالی به سوره عصر می فهمیم که قرآن همه انسان ها را در خسران و زیانکاری اعلام کرده و در این میان جماعتی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند و تواصی به حق و صبر دارند،از آن مستثنی شده اند.
لذا این خود دلیلی است بر اهمیت و ضرورت مطلب که برای این جانب انگیزه ای گردید که به بررسی و تحقیق در موضوع خسران و آثار آن در قرآن بپردازم.
در این تحقیق مفهوم خسران و مصادیق و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار داده و عوامل آن را با استفاده از آیات قرآنی بیان کرده ام و همچنین راهکارهای قرآنی از ابتلا به خسران آورده شده تا از نتایج سوء آن در دنیا و آخرت مصون مانده و به رشد و سعادت واقعی برسیم.
مروری بر مطالعات انجام شده:
این جانب پس از جستجوی منابع ،تنها دو مورد یافتم که در آنها به صورت خاص به موضوع خسران پرداخته شده بود که عبارتند از :
پایان نامه کارشناسی با عنوان «عوامل و پیامدهای خسران در آیینه قرآن و حدیث» از خانم اکرم دیانی که در هشت بخش تنظیم شده است:
بخش اول:کلیاتی در باب خسران
بخش دوم:حوزه های خسران
بخش سوم:تعابیر گوناگون خسران در قرآن کریم
بخش چهارم: شناخت خاسرین و ویژگیهای آنان
بخش پنجم:عوامل خسران از دیدگاه قرآن
بخش ششم: آثار و نتایج خسران
بخش هفتم:زمان بروز و ظهور خسران
بخش هشتم:راه های جلوگیری از خسر
و همچنین در کتاب «حدیث هدایت» از علی لطفی که در باب اول به بررسی معنای خسران و زیانکاران واقعی می پردازد.
فهرست مطالب
فصل اول:طرح تحقیق 4
مقدمه 5
اهمیت و ضرورت بحث 6
پیشینه تحقیق 7
اهداف تحقیق 8
سوالهای تحقیق 9
فرضیه ها 9
روش تحقیق 10
فصل دوم:یافته های تحقیق 11
بخش اول:تعریف خسران،ویژگیها و مصادیق آن 12
الف)بررسی معنای لغوی واژه خسران 12
ب) مصادیق خسران 17
ج)ویژگیهای خاسرین 22
بخش دوم:عوامل خسران و راههای جلوگیری از آن 35
الف)عوامل خسران 35
1-تکذیب و انکار 35
2- کفر 44
3-باز داشتن مردم از راه خدا 52
4-ظلم کردن 54
5-شرک ورزیدن به خدا 55
6-پذیرش ولایت شیطان 57
7-دروغ و افتراء به خداوند 62
8-آلوده کردن نفس و اطاعت از آن 62
9-باطل اندیشی و باطل کاری 64
10- شکستن پیمانها 67
11- قطع پیوندها 66
12- فساد در زمین 66
13-سوء ظن داشتن بخدا 66
14-مشغول شدن به دنیا و غفلت از یاد خدا 70
15- فرو رفتن در فسادو بهره برداری از امکانات مادی در مسیر گناهان 72
16-عملکرد ضعیف در مسولیت 73
17- درخواست بدون علم 74
ب:راههای جلوگیری از خسران: 77
1-ایمان آوردن 79
2- انجام اعمال شایسته 81
3-سفارش کردن به حق 82
4- سفارش کردن به صبر 83
5- تزکیه نفس 84
6-هدایت ویژه الهی 86
7- تسلیم در برابر خدا 86
بخش سوم:آثار و نتایج خسران: 87
الف)آثار خسران در دنیا 87
1-حسرت کشیدن و مغلوب شدن 87
2- حبط اعمال 89
3- ندامت و پشمیانی 90
4- نازل شدن عذاب الهی 91
5- گرفتار همنشین بد شدن در دنیا 93
ب) آثار خسران در آخرت: 94
1- ورود به جهنم 95
2- عذاب شدید 95
3- خلود در جهنم 97
4- خوار و ذلیل بودن در آتش جهنم 98
5- فریادهای آنها را پاسخی نیست 99
6- بر دوش کشیدن بار سنگین گناهان 100
7- دچار حسرت گردیدن 101
8- زشت و بد منظر شدن 102
9- درخواست شفاعت و بازگشت به دنیا 103
10- نابود شدن خدایان و سخنان دروغین آنها 104
11- نهایت دوری از رحمت خداوند 105
12- حبط اعمال 106
نتیجه گیری 109
فهرست منابع ومآخذ 110
1- مقدمه
قرآن کریم ،آخرین سروش آسمانی است که پیامبر اکرم (ص)آن را برای بشریت به ارمغان آورده است . این کتاب الهی ،از جهات مختلفی مانند فصاحت و بلاغت ،معارف عالی و قوانین استوار ،خبرهای غیبی و اعجاز علمی و. . . معجزه محسوب می شود . و در باب اعجاز علمی مباحثی چون فیزیک ،شیمی ،علوم پزشکی و . . . در آیات قرآن به چشم می خورد و آنچه در این تحقیق مطرح گردیده است مباحث مربوط به بهداشت جسم انسان است که امروزه از مهمترین شاخه های علوم پزشکی محسوب می شود . آن چه در این راستا قابل توجه است این است که اصولاً بهداشت جسمی و روحی در تعالیم انبیاء جایگاه و شیوه ای داشته است تا آن جا که پیشوایان دینی عقل سالم را در بدن سالم بیان نموده اند .
امروزه بهداشت جایگاه رفیعی در بین علوم پزشکی دارد چرا که توجه به امور مربوط به بهداشت موجب سلامت اقشار مختلف جامعه خواهد شد همه شاخه های متنوعی که در بهداشت امروز مورد مطالعه قرار گرفته است همگی در جهت توسعه سلامت و امنیت افراد قرار گرفته است .
اگر به بهداشت و اصول آن توجه کافی بشود بطور یقین اقتصاد جامعه رونق بخصوصی خواهد گرفت واز ناحیه این عنایت و برنامه ریزی می توان به سمت قله های تمدن و توسعه انسانی قدم برداشت که سلامت و بهداشت جسم و روح زمینه ای برای عبادت و بندگی خداست که خود تکامل انسان محسوب می شود و بشر با آرامش خاطر بهتری می تواند در مسیر رضایت الهی گام بردارد .
در این پژوهش سعی شده است با کمک آیات و روایات بخشی از بهداشت جسم انسان در تعالیم الهی مورد بررسی قرار گیرد ،امید است که مورد رضایت حضرت حق واقع شود.
2- تعریف موضوع و لزوم پرداختن به آن
همیشه و در همه موارد پیشگیری بهتر از درمان است. بهداشت نیز یکی از موارد پیشگیری در بیماری‌ها است. لذا لازم دانسته شد که به بهداشت جسم انسان پرداخته شود تا حداقل با آگاهی از اثر برخی موارد آن، به تندرستی و سلامت جسم کمک شود و با جسم و روح سالم است که انسان می‌تواند به عبادت خداوند بپردازد و از طرفی جلوه‌ای، از جلوه‌های همسویی علم و دین نشان داده شود.
3- مروری بر مطالعات انجام شده
تا آنجا که بنده جستجو کردم در جایی کتاب یا مقاله و یا پایان‌نامه‌ای با این عنوان ندیدم ولی پایان نامه و مقاله در مورد بعضی از بخشهای تحقیق مثل شراب و نماز کار شده بود.
فهرست مطالب
فصل اول: طرح تحقیق…………………………………………………………………………….. 5
1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………. 6
2- تعریف موضوع و لزوم پرداختن به آن……………………………………………………… 7
3- مروری بر مطالعات انجام شده………………………………………………………………… 7
4- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………….. 7
5- طرح سئوال و فرضیه……………………………………………………………………………… 7
6- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………… 8
7- محدودیتها و پیشنهادات………………………………………………………………………….. 9
8- کلید واژه‌ها……………………………………………………………………………………………. 9
فصل دوم: یافته‌های تحقیق…………………………………………………………………… 11
بخش اول: بهداشت فردی…………………………………………………………………………… 12
1- وضو…………………………………………………………………………………………………… 13
مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 13
2- غسل……………………………………………………………………………………………………. 21
الف – غسل جنابت……………………………………………………………………………………… 22
ب – غسل حیض………………………………………………………………………………………… 28
ج- پاداش غسل در روایات………………………………………………………………………….. 29
3-طهارت لباس………………………………………………………………………………………….. 30
اصول پوشش در اسلام……………………………………………………………………………… 31
الف – جنس لباس………………………………………………………………………………………. 31
ب- رنگ لباس……………………………………………………………………………………………. 34
ج – نظافت لباس…………………………………………………………………………………………. 36
بخش دوم: بهداشت غذایی…………………………………………………………………………. 38
1- دعوت به غذاهای طیب…………………………………………………………………………… 40
2- ممنوعیت غذاهای غیربهداشتی………………………………………………………………… 43
الف – مردار………………………………………………………………………………………………. 44
ب – خون …………………………………………………………………………………………………. 47
ج – گوشت خوک……………………………………………………………………………………….. 49
تغذیه و اخلاق……………………………………………………………………………………………. 52
د – ممنوعیت نوشیدن خمر…………………………………………………………………………. 54
معنی لغوی و اصطلاحی……………………………………………………………………………… 54
مراحل برخورد قرآن با شرابخواری…………………………………………………………….. 56
مرحله اول: رزق نیکو ولی استفاده نادرست از آن…………………………………………. 56
مرحله دوم: اشاره به گناه شرابخوار……………………………………………………………. 57
مرحله سوم: نهی از نماز در حالت مستی………………………………………………………. 58
مرحله چهارم: حرمت شراب………………………………………………………………………… 60
آثار و نوشیدن شراب…………………………………………………………………………………. 63
الف – آثار زیانبار روحی و معنوی………………………………………………………………. 64
ب- آثار زیانبار جسمی و مادی……………………………………………………………………. 68
1- دستگاه گوارش…………………………………………………………………………………….. 69
2- دستگاه تنفس………………………………………………………………………………………… 69
3- خون……………………………………………………………………………………………………. 70
4- قلب و رگها…………………………………………………………………………………………… 70
5- عقل و روان………………………………………………………………………………………….. 70
6- نسل…………………………………………………………………………………………………….. 71
بخش سوم: بهداشت جنسی……………………………………………………………………….. 74
1- ممنوعیت آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه………………………………………. 75
ممنوعیت آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه از نظر پزشکی و علمی…………… 77
احکام حائض……………………………………………………………………………………………… 80
2- زنا………………………………………………………………………………………………………. 80
تعریف اصطلاحی……………………………………………………………………………………….. 81
مراحل نکوهش زنا در قرآن………………………………………………………………………… 81
مرحله اول: صفات زنا………………………………………………………………………………… 82
مرحله دوم: وعده‌ی عذاب اخروی………………………………………………………………… 83
مرحله سوم: زنا نکردن جزئی از یک پیمان عمومی………………………………………… 83
مرحله چهارم: مجازات زناکار……………………………………………………………………… 84
برخی از مفاسد زنا…………………………………………………………………………………….. 86
انتشار بیماری‌های آمیزشی در جامعه………………………………………………………….. 87
الف – ایدز…………………………………………………………………………………………………. 89
ب – سفلیس………………………………………………………………………………………………. 90
پ- آتشک یا شانکرنرم ………………………………………………………………………………. 90
ت- گرانوم آمیزشی……………………………………………………………………………………. 91
ث- التهاب مهبل…………………………………………………………………………………………. 91
ج – سوزاک ……………………………………………………………………………………………… 91
روش حکیمانه اسلام در جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی……………………………… 93
3- لواط…………………………………………………………………………………………………….. 96
موارد بیان لواط در قرآن……………………………………………………………………………. 97
اول: احکام لواط………………………………………………………………………………………… 104
اسرار معنوی و علمی تحریم هم جنس‌گرایی…………………………………………………. 105
4- استمناء (خود ارضایی = جلق زدن)………………………………………………………… 106
بخش چهارم: بهداشت محیط زیست…………………………………………………………… 110
بخش پنجم: بهداشت روانی………………………………………………………………………. 111
تعریف بهداشت روانی………………………………………………………………………………… 115
فرق شفاء و رحمت……………………………………………………………………………………. 117
قرآن چگونه شفابخش است؟………………………………………………………………………. 117
فصل سوم:…………………………………………………………………………………………….. 121
نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………… 122
منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………….. 123
مقدمه
امر به معروف و نهی از منکر بعنوان یک امر اجتماعی در موارد گوناگون جنبة ارشادی دارد و از این جهت نیز یک روش تربیتی اساسی است. انسان طبیعتاً ارشاد را بهتر از دستور دادن تحمل می کند. افراد در موارد گوناگون در برابر دستورها مقاومت و گاهی نیز میل دارند برخلاف دستور دیگران عمل کنند. ارشاد تماس دو نفر یا دو گروه را بصورتی انسانی در می آورد. کار مربی یا پدر و مادر نیز اگر جنبة ارشادی داشته باشد مؤثرتر از روشهای دیگر است. در موقع ارشاد مسئله روشنتر مطرح می گردد، جوانب امر مورد مطالعه قرار می گیرد، آثار و نتایج کار پیش بینی می شود، دو طرف تجربیات خود را مطرح می کنند و فرد تحت ارشاد خود متوجه بدی یا خوبی عمل شده و به کاری اقدام یا از انجام کاری خودداری می کند.
امر به معروف و نهی از منکر وقتی بعنوان یک وظیفه تلقی شد هم بصورت انگیزة فردی در می آید و هم آثار اجتماعی دارد. فرد خود درصدد کنترل اعمال خویشتن برمی آید. علاوه بر این، پیش از آنکه دیگران به فرد تذکر دهند او خود به اصلاح وضع خویش اقدام می کند. روی این زمینه فرد در مورد رفتار خود شخصاً احساس مسئولیت می کند و پیش از آنکه دیگران او را بازخواست کنند خود درصدد بازخواست خویشتن بر می آید.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………….. 1
جایگاه امر به معروف در قرآن……………………………………………………………………… 5
اولین وظیفه انبیاء ……………………………………………………………………………………….. 5
گروه ویژه …………………………………………………………………………………………………. 8
جایگاه آمرین به معروف و ناهیان منکر ……………………………………………………….. 10
تاریخچه، اهداف و وظایف کمیته امداد امام خمینی (ره)…………………………………… 14
خط و مشی های اساسی این نهاد………………………………………………………………… 15
گروه های ویژه …………………………………………………………………………………………. 18
سالم سازی محیط……………………………………………………………………………………… 20
ایجاد فرهنگ کار و تلاش …………………………………………………………………………… 22
اندیشه های خطرناک با رنگ دینی ……………………………………………………………….. 23
برنامه اشتغال و خودکفایی مددجویان………………………………………………………….. 27
دگرگونی ارزشها……………………………………………………………………………………….. 29
نقش منکرات در سلب نعمتهای ……………………………………………………………………. 30
زمینه های دگرگونی ارزشهای اسلامی ………………………………………………………… 34
گرایش به فرهنگ بیگانگان…………………………………………………………………………… 35
عیب نهادن بر تعهد و پایبندی به ارزشهای مکتبی …………………………………………. 37
غیر حضوری و مکاتبه ای ………………………………………………………………………….. 38
خدمات فرهنگی و آموزشی………………………………………………………………………….. 40
احیای سرمایه های درونی برای پذیرش امر به معروف و نهی از منکر……………. 43
ارائه خدمات مددکار و مشاوره……………………………………………………………………. 53
عنوان صفحه
اهمیت شیوه ها …………………………………………………………………………………………. 55
برکات اقتصادی امر به معروف و نهی از منکر …………………………………………….. 60
مشارکتهای مردمی، درآمدهای محلی، وجوهات امانی ……………………………………. 62
جشن عاطفه و جشن نیکوکاری …………………………………………………………………… 65
دایره امر به معروف و نهی از منکر …………………………………………………………….. 68
پیگیری مسائل حقوقی و قضایی مددجویان …………………………………………………… 70
توجه کردن به کرامت و ارزش انسان…………………………………………………………… 72
حل نشدن مشکلات اقتصادی ………………………………………………………………………. 75
خدمات حمایتی کمیته امداد طرح مددجوئی ………………………………………………….. 79
طرح شهید رجائی ……………………………………………………………………………………… 81
طرح حمایت از ایتام (طرح اکرام)………………………………………………………………….. 82
اطعام و افطاریه محرومین…………………………………………………………………………… 83
امور بیمه و خدمات بهداشتی و درمانی اقشار نیازمند…………………………………….. 84
خدمات عمرانی تأمین مسکن برای مددجویان ……………………………………………….. 86
طرح بازگشت مهاجرین……………………………………………………………………………….. 88
حمایت از محرومان خارج از کشور …………………………………………………………….. 90
مسائل اقتصادی ………………………………………………………………………………………… 91
برنامه ازدواج فرزندان و خانواده های تحت پوشش……………………………………….. 94
پرداخت و قرض الحسنه …………………………………………………………………………….. 95
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………….. 97
منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………….. 100
مسجد جمعه و آرامگاه شیخ عبدالصمد
در ورای باغستانهای سرسبز مرکز شهر نطنز مناره ای سربفلک کشیده، و گنبدی هرمی شکل در کنار آن توجه هر تازه واردی را به سوی خود معطوف می دارد. این مناره بخشی از مجموعه بسیار نفیس مسجد جمعه و آرامگاه عالم ربانی و عارف روشن ضمیر سده هشتم هجری قمری شیخ نورالدین عبدالصمد اصفهانی نطنزی و سردر خانقاه او می باشد، که قسمتهایی از آن از دستبرد مصون نمانده و در نتیجه زینت بخش موزه های کشورهای بیگانه گردیده است.
این مجموعه که شامل شبستان هشت ضلعی گنبددار مسجد (دارای بخشهای گوناگون) – آرامگاه شیخ نورالدین عبدالصمد – سردر خانقاه و مناره مرتفعی است به استثنای شبستان گنبددار که از بناهای دوره دیلمی است، بقیه مربوط به دوره ایلخانیان مغول می باشند که در فاصله سالهای 704 تا 725 هجری قمری بنا گردیده است.
فهرست مطالب
-بررسی کالیدی خانقاه
خانقاه شیخ احمد جام
خانقاه شیخ عبدالصمد اصفهانی
خانقاه چلبی اوغلو
خانقاه تقی داد
خانقاه تاج الدین
خانقاه شاه نعمت ا… ولی
-ویژگی های معماری خانقاه
-خانقاههای خارج شهر
-بخش های خانقاهها
مشخصات ساختمانی زاویه
خانقاههای اولیه
نخستین خانقاه در ناحیه عبادان
روند تحول بنای خانقاه
رباطها و خانقاههای منطقه بغداد
واژه‌ی رباط و کاربرد آن
نخستین رباط
خانقاههای کشور مصر
خانقاههای ترکیه
خانقاههای منطقه شام
تصوف در خراسان
خانقاههای منطقه‌ی خراسان
تصوف در فارس
رباطهای شیراز
اردبیل
کانونهای خانقاهی
امور اقتصادی خانقاهها
امور فرهنگی خانقاهها
اعمال خانقاهی
آداب و رسوم خانقاهی
بررسی تفصیلی چند خانقاه
آرامگاه شیخ صفی الدین
مسجد جمعه و خانقاه شیخ عبدالصمد
آرامگاه بایزید بسطامی
خانقاه چلبی اوغلو در سلطانیه
پلانها
نگاره ها